Czarnuszka – co to jest? Właściwości i zastosowanie czarnuszki

Czarnuszka siewna to wielka moc zamknięta w malutkich ziarenkach. W dobie dbania o zdrowie, poszukiwania naturalnych rozwiązań pielęgnacyjnych i leczniczych jest idealnym rozwiązaniem. Na pewno niejednokrotnie słyszałaś jak cenne są nasiona czarnuszki. Jednak czy na pewno wszystko o nich wiesz?

Co to jest czarnuszka?

Czarnuszka (łac. Niella Sativa L.) jest rośliną siewną, której rodowód sięga Azji Zachodniej oraz Europy Południowo-Wschodniej. Choć efektownie kwitnie najważniejszym elementem są znajdujące się w niej trójgraniaste nasiona. Nazywa się je czasami czarnym kminkiem. Ich pro zdrowotne właściwości znane były już w starożytności i ponoć korzystali z nich faraonowie z dawnego Egiptu. Uważano wówczas, że czarnuszka siewna jest w stanie wyleczyć ze wszystkich dolegliwości z jakimi boryka się człowiek. Taka opinia jest może zbyt daleko idąca, jednak niezaprzeczalnym faktem jest, że ziarna czarnuszki wspomagają zdrowie. Wpływają korzystnie na wszystkie układy w ludzkim ciele, zarówno zabezpieczając je przed chorobami, jak i zmniejszając różne dolegliwości, np. zapalenia skóry, problemy ze strony jelit, pasożyty.

Jak wygląda czarnuszka?

Wygląd czarnuszki jest miły dla oka. W rozkwicie posiada białe albo niebieskie kwiatki z ciemniejszym, błękitnym unerwieniem widocznym na płatkach. Z uwagi na wygląd czarnuszka siewna bywa uprawiana także jako roślina ozdobna, przeznaczona na bukiety oraz roślina rabatowa, urozmaicająca ogródek. Można ją hodować samodzielnie w ogródku albo w doniczce, pod warunkiem że zapewni się jej odpowiednie warunki, tj. żyzną glebę zasobną w wapń oraz umiarkowaną ilość wody. Czarnuszki nie wolno przelać, ponieważ nie lubi podmokłej ziemi, ale nie należy także dopuścić do przesuszenia ziemi. W warunkach domowych czarnuszkę można siać przez cały rok, w ogrodzie od kwietnia. Pierwsze efekty, w postaci kiełkowania, widać już po dwóch tygodniach prawidłowego podlewania nasion.

Jakie substancje zawiera czarnuszka?

W starożytności mawiano, że czarnuszka pokona wszystkie choroby, poza śmiercią. Dobroczynne właściwości lecznicze czarnuszki związane są ze znajdującymi się w ziarnach substancjami. Najważniejsze z nich to:

• kwasy tłuszczowe: palmitynowy, oleinowy, linolowy, alfa-linolenowy
  

  ---

• biotyna – substancja niezbędna dla dobrego stanu układu nerwowego, skóry i włosów
  

  ---

• tymochinon – substancja posiadające działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, antynowotworowe oraz ochronne, stanowi główny element olejku z czarnuszki
  

  ---

• flawonoidy
  

  ---

• sterole
  

  ---

• alkaloidy
  

  ---

• beta-karoten, witamina E (tzw. witamina młodości), witaminy B, mikroelementy, przeciwutleniacze
  

  ---

Jakie czarnuszka ma działanie?

Naturalna czarnuszka siewna ma korzystne działanie dla zdrowia. Czarnuszkę można bowiem zarówno jeść, pić, jak i stosować zewnętrznie w postaci oleju. Dodawana do potraw – niezależnie od formy – wpływa na poprawę funkcjonowania układu immunologicznego, ułatwia zwalczanie wirusów oraz bakterii. Usprawnia jego pracę, zmniejszając ryzyko pojawienia się przeziębienia w newralgicznym sezonie jesienno-zimowym. Czarnuszka jest dobra również na robaki, na pasożyty i grzyby. Szczególnie istotne jest hamowanie patogenów grzyba Candida Albicans, jednego z trudniejszych do zwalczenia.

Tak samo korzystnie ziarna czarnuszki siewnej wpływają na hamowanie efektów zakażenia tasiemcem oraz owsikami. To tylko podstawowa część korzystnego działania czarnuszki. Polecana jest cukrzykom, ponieważ reguluje pracę trzustki oraz poziom cukru we krwi. Z tego powodu powinna stać się stałym elementem w diecie cukrzyków. Wpływa również na układ krwionośny. Osoby starsze, które zmagają się z nadciśnieniem powinny włączyć czarnuszkę mieloną albo nasiona lub olej do codziennego jadłospisu. Zawarte w ziarnach substancje likwidują ryzyko zakrzepów oraz stabilizują ciśnienie krwi i ułatwiają leczenie anemii. Powodują wzrost poziomu hemoglobiny. Polecana jest także na dolegliwości płucne, zwłaszcza astmę w szczególności u dzieci, gdyż poprawia wydolność płuc.

Czarnuszka siewna a choroby nowotworowe

Badania laboratoryjne nad ziarnami czarnuszki siewnej potwierdzają, że może wykazywać ona właściwości zwalczające komórki rakowe. Jest to związane z dużą ilością przeciwutleniaczy oraz wspomnianej już substancji – tymochinon. Ten aktywny składnik wchodzi w skład oleju z czarnuszki. Powoduje, że komórki rakowe zmniejszają swoją aktywność, nie namnażają się tak szybko, a układ odpornościowy staje się silniejszy i potrafi je zwalczać na początkowym etapie. Może to zmniejszyć ryzyko wystąpienia raka wątroby, raka trzustki lub białaczki. Czarnuszka siewna nie jest jednak lekiem na nowotwory, a jedynie wspiera procesy zmniejszające ryzyko ich wystąpienia oraz pomaga w niszczeniu komórek rakowych. Nie uszkadza jednak komórek zdrowych, niezbędnych do regeneracji.

Wpływ czarnuszki na włosy

Czarnuszka na włosy to jedno z odkryć kosmetologicznych. Dotyczy to przede wszystkim oleju uzyskiwanego z nasion. Znajdują się w nim liczne witaminy z gruby B, olejki eteryczne, wapń, cynk, miedź, żelazo, kwas foliowy, flawonoidy, sterole. Wszystkie te składniki wpływają korzystnie na włosy, dlatego olejek z czarnuszki można dodawać do szamponu bądź używać go zamiast odżywki. Regularne stosowanie powoduje szybką poprawę kondycji włosów, wzmacnia je od środka, a także zagęszcza. Czarnuszka stosowana na włosy może okazać się również skuteczną walką z łupieżem i wypadaniem włosów. Dla osiągnięcia takich efektów niezbędne jest wcieranie olejku w skórę głowy, poprzez delikatny masaż pobudzający naczynia krwionośne.

Czarnuszka na trądzik

Naturalne substancje na problemy skórne są bardzo cenione. Czarnuszka na trądzik polecana jest już od dawna, zarówno jako napar do picia, jak i w formie oleju. Olej można zastosować zewnętrznie, bezpośrednio na skórę, zarówno punktowo, jak i na całą powierzchnię. Najlepsze efekty przynosi nałożony na twarz wieczorem, pozostawiony na całą noc. Dzięki niemu stany zapalne skóry są łagodzone, szybciej znikają, przestają pojawiać się nowe. Warto naparem z czarnuszki przecierać twarz tak, jak płynem micelarnym.

Z uwagi na antybakteryjne działanie czarnuszki trądzik zmniejszy zajmowaną powierzchnię naskórka, a leczenie będzie łagodniejsze, bez ryzyka pojawienia się kłopotliwych blizn. Napar oraz olej z czarnuszki siewnej sprzyja także leczeniu skóry atopowej oraz zmniejszaniu dolegliwości związanych z łuszczycą i grzybicą. Wśród właściwości czarnuszki znajduje się bowiem działanie antyseptyczne, bardzo przydatne w przypadku leczenia zakażenia grzybicą skóry albo paznokci.

Naparu z suszonej czarnuszki może przydać się również latem jako środek łagodzący poparzenia i podrażnienia słonecznie. Tak samo skutecznie, jak popularny aloes.

Czarnuszka na odchudzanie?

Nasiona czarnuszki w różnej formie znajdują zastosowanie jako środek wspomagający układ pokarmowy i chroniący go przed licznymi schorzeniami. Szczególnie skutecznie wpływa na hamowanie rozwoju wrzodów żołądka, ponieważ zwalcza bakterie Helicobacter pylori mające wpływ na powstawanie schorzenia.

Jednocześnie wpływa na wydalanie toksyn, dlatego czarnuszka na odchudzanie jest bardzo dobrym rozwiązaniem. Spełnia zapotrzebowanie na witaminy i minerał, których organizmowi zaczyna brakować podczas odchudzania. Istotna jest również obecność kwasu linolowego w czarnuszce. Przyśpiesza on metabolizm i procesy trawienne, co ułatwia z pozbycie się zbędnych kilogramów. Nie należy jednak uważać, że nasiona czarnuszki same spowodują uzyskanie wymarzonej sylwetki. Są wspierającym dodatkiem do zdrowego jadłospisu oraz aktywności fizycznej.

Olej z czarnuszki siewnej

Czarnuszka ma różną postać: nasion, suszu, proszku z mielonych nasion oraz oleju. Ten ostatni zasługuje na szczególną uwagę, ponieważ uważany jest za dar natury. Najlepszy jest tłoczony na zimno, ponieważ zachowuje najwięcej dobroczynnych składników. Wśród nich znajdują się: flawonoidy, witaminy z grupy B, składniki mineralne (wapń, żelazo, cynk, miedź, kwas foliowy), sterole roślinne, alkaloidy, saponiny, kwasy tłuszczowe. Jak widać bogactwo składników jest wyjątkowe i jako takie posiada szerokie zastosowanie dla zdrowia człowieka.  Olej z czarnuszki może być stosowany jako środek pielęgnacyjny i skutecznie zastąpić kosmetyki do włosów oraz paznokci. Wzmacnia, odżywia oraz leczy problemy skórne. Jako środek pielęgnacyjny olej stosuje się zewnętrznie, wmasowując delikatnie we włosy, skórę głowy, bądź twarz. Szerszy opis na temat oleju z czarnuszki znajdziesz tutaj: https://gazetamedycyna.pl/olej-z-czarnuszki-tloczony-na-zimno-wlasciwosci-i-zastosowanie/.

Czarnuszka dla dzieci

Olej z czarnuszki jest bardzo polecanym specyfikiem dla dzieci. Wzmacnia układ odpornościowy, zapobiega przeziębieniom częstym dla dzieci, a przede wszystkim ułatwia leczenie alergii. Obecnie są one częstym problemem. Dotyczy to zarówno alergii pokarmowych, jak i na półki. Codzienne podawanie dziecku oleju z czarnuszki łagodzi objawy alergiczne, zmniejsza ich częstotliwość, a nawet może prowadzić do wyleczenia alergii. Po tłoczeniu olej zachowuje również właściwości zwalczające pasożyty. Są one częstym problemem w przypadku dzieci chodzących do żłobka lub przedszkola. Stosowanie olejku profilaktycznie zmniejsza ryzyko zarażenia się dziecka wszami bądź owsikami.

Jak stosować czarnuszkę?

Właściwości czarnuszki siewnej można wykorzystać odpowiednio ją stosując. Dawkowanie jest uzależnione od formy czarnuszki (nasiona, olej, susz).

Stosowanie czarnuszki jako oleju jest bardzo proste. Przy stosowaniu zewnętrznym nanosi się go na skórę jak balsam albo oliwkę do ciała, wklepując bądź wmasowując. We włosy można go wetrzeć, zarówno na całej długości, jak i na końcówkach żeby zapobiec ich rozdwajaniu. Stosowany od wewnątrz może być podawany w jedzeniu lub doustnie na łyżeczce. Dla dorosłych odpowiednia porcja to 1 łyżeczka, dla dzieci ¼ do ½ łyżeczki. W przypadku naparów do popijania najlepiej zaparzyć 1 łyżeczkę w ¾ szklanki ciepłej wody. Napar można stosować również zewnętrznie, przemywając nim twarz.

Jak jeść czarnuszkę?

Najbardziej popularne zastosowanie czarnuszki to olej oraz kulinaria. Nasiona oraz olej są dodawane do licznych potraw i można samodzielnie zadbać o to podczas własnego gotowania. Nasiona, które można kupić w sklepie mogą posłużyć jako dodatek do sałatek, zup, sosów, wypieków. Doskonale sprawdzają się jako dodatek do chleba, bądź bułek. Można dodać je do ciasta albo posypać je na wierzchu przed pieczeniem. Tak samo smacznym dodatkiem będą w ciasteczkach (np. z płatkami owsianymi i żurawiną), jak i wszelkiego rodzaju pastach i humusach domowej roboty. Internet oferuje liczne przepisy z czarnuszką jako elementem potraw. Warto z nich korzystać, ponieważ to łatwy i smaczny sposób na dostarczanie ciału cennych składników odżywczych.

Przeciwwskazania do stosowania czarnuszki

Choć czarnuszka jest cennym składnikiem codziennej diety i pielęgnacji należy zwrócić uwagę na przeciwwskazania do jej stosowania. Przede wszystkim z uwagi na powodowanie skurczy mięśni gładkich macicy może doprowadzić do przedwczesnego porodu, a także zwiększyć prawdopodobieństwo poronienia. Z tego powodu w ciąży lepiej przerwać jej przyjmowanie. Może również kolidować z regularnie przyjmowanymi lekami na nadciśnienie lub moczopędnymi. Istnieje ryzyko nadmiernego obniżenia ciśnienia i spowodowania problemów z dotlenieniem podstawowych organów oraz pojawieniem się zawrotów głowy. Przy stosowaniu takich leków konsultacja lekarska przed zastosowaniem czarnuszki jest niezbędna. Zdarza się także, zwłaszcza u osób wrażliwych, że nasiona czarnuszki powodują alergię, charakteryzującą się wysypką, swędzeniem, pęcherzami, a nawet obrzęk warg i języka, wymioty lub biegunkę. Badania potwierdziły, że są osoby u których przyjmowanie czarnuszki powoduje nadmierną senność.

Należy zachować ostrożność również przy stosowaniu oleju z czarnuszki, zwłaszcza doustnie. Jest to silny olej i jako taki może powodować podrażnienia układu pokarmowego, doprowadzając do wymiotów, wzdęć, problemów żołądkowo-jelitowych bezpośrednio po jego spożyciu.

Jakie czarnuszka ma opinie?

Opinie o czarnuszce siewnej w postaci nasion albo oleju są zróżnicowane, choć zazwyczaj pozytywne. Szczególnie widać to w przypadku zewnętrznego stosowania oleju, ponieważ przy regularnym stosowaniu efekty są widoczne gołym okiem. Osoby, które rozpoczęły przyjmowanie czarnuszki i stosowanie czarnuszki w kuchni z uwagi na określone problemy zdrowotne szybciej widzą czy pojawiają się oczekiwane efekty. Jeśli nie doszło do niepożądanych reakcji alergicznych opinie o czarnuszce wyrażają zadowolenie z jej właściwości, wzmocnienia organizmu i poprawy jego funkcjonowania.