Nerwica depresyjna a depresja nerwicowa – poznaj różnice

Nawet specjaliści psychiatrzy miewają problemy z odpowiednim zdiagnozowaniem danego pacjenta. Wynika to z tego, że jedna osoba może mieć objawy wskazujące na różne zaburzenia ze strony psychicznej. Ktoś, kto ma obniżony nastrój, może mieć także lęki, a takie objawy są charakterystyczne zarówno dla nerwicy depresyjnej, jak i depresji nerwicowej. Czym jest nerwica depresyjna, jakie są jej objawy i czym się różni od depresji nerwicowej?

Czym jest nerwica depresyjna?

Nerwica depresyjna zwana jest inaczej dystymią. Jest to schorzenie, które charakteryzuje się głównie obniżonym znacznie nastrojem, który utrzymuje się bardzo długo, nawet przez długie lata. Osoby dotknięte tym zaburzeniem potrafią normalnie funkcjonować, ale nie wiedzą dlaczego mają tak obniżony nastrój. W Polsce nerwica depresyjna występuje rzadziej niż w innych krajach, a nieco częściej u kobiet. Dotyka częściej osób, u których w rodzinie występowała lub występuje depresja. Chorzy postrzegani są przez innych jako ponuracy, smutasy, pesymiści, malkontenci, marudy i ludzie niezadowoleni z życia. Przy nerwicy depresyjnej mogą występować również inne problemy zdrowotne, takie jak niepokój czy nadużywanie używek, a szczególnie alkoholu. Sporo chorych doświadcza także ciężkiej depresji. Dystymia może także powodować nieuzasadnione napady lęków, a także strach o własne życie i zagubienie w otaczającym świecie.

Nerwica depresyjna – przyczyny

Przyczyny dystymii są trudne do jednoznacznego określenia. Zaliczane są do nich zwykle czynniki środowiskowe, genetyczne czy biologiczne. Czynniki biologiczne i genetyczne to te, które się dziedziczy, a mianowicie zaburzenia budowy i funkcjonowania układu nerwowego. Ponadto jeśli ktoś w rodzinie, zwłaszcza któryś z rodziców chorował na jakieś zaburzenia lękowe, prawdopodobieństwo ich wystąpienia jest dużo większe. Biologiczne podłoże polega na wystąpieniu zaburzeń w układzie neuroprzekaźników układu nerwowego. Nerwica depresyjna może wystąpić, gdy zaburzona zostanie praca neurotransmiterów. Do czynników środowiskowych zaliczają się wszelkie traumatyczne i trudne sytuacje i wydarzenia, szczególnie z dzieciństwa. Nerwicę depresyjną mogą także spowodować poważne choroby somatyczne czy też zaburzenia w układzie hormonalnym. Starsze osoby mogą doświadczyć neurastemii w związku z samotnością czy nieradzeniem sobie z codziennością, chociażby z powodu coraz większych problemów zdrowotnych fizycznych.

Nerwica depresyjna – objawy

U chorych na nerwicę depresyjną mogą przede wszystkim występować następujące objawy:

• nieuzasadnione lęki,
  

  ---

• zmienność, obniżenie nastroju,
  

  ---

• drażliwość, rozdrażnienie, nerwowość,
  

  ---

• poczucie braku sensu życia, beznadziei,
  

  ---

• problemy ze snem (z zaśnięciem lub długością snu),
  

  ---

• brak energii, ciągłe zmęczenie,
  

  ---

• obniżenie samooceny,
  

  ---

• obniżenie koncentracji,
  

  ---

• problemy z apetytem.
  

  ---

W przebiegu choroby mogą pojawić się także niewyjaśnione objawy somatyczne, takie jak bóle głowy, brzucha, zaburzenia rytmu serca, bóle kręgosłupa, stawów i wiele innych dolegliwości. Inne objawy, jakie jeszcze mogą towarzyszyć nerwicy depresyjnej, to niechęć do rozmów i przebywania z ludźmi, poczucie pustki, nudy czy napięcia psychicznego. Zdarza się nierzadko, że osoby chore potrafią zaniedbać codzienne czynności, czyli higienę osobistą, sprzątanie w domu czy różne sprawy. Choroba prowadzi do poczucia bezsilności i wyczerpania wynikającego z nieradzenia sobie z problemami przez co przypomina depresję. Nerwica depresyjna może również rozwinąć się na tle innych schorzeń, na przykład borderline, narcyzmu czy osobowości zależnej lub unikającej.

Depresja nerwicowa u dzieci i młodzieży

Dystymia u dzieci i młodzieży diagnozowana jest, gdy spadek nastroju trwa przynajmniej rok i manifestuje się także agresją czy złością. U dzieci i młodzieży obserwuje się także okresy lepszego samopoczucia, jednak przeważa u nich apatia, przygnębienie, niechęć czy zmęczenie. Rodzice i nauczyciele w szkołach zwykle postrzegają te objawy jako lenistwo dziecka bądź bunt związany z dojrzewaniem. W tej grupie wiekowej wyróżnia się cztery rodzaje dystymii:

• Rezygnacyjna – chory zauważa rozbieżność między nim prawdziwym a idealnym. Ma poczucie braku chęci do życia, beznadziei. Może tu dochodzić do myśli i prób samobójczych.
  

  ---

• Buntownicza – chory przejawia gwałtowne reakcje na sytuacje i zdarzenia, ma wybuchy złości czy nawet ataki agresji.
  

  ---

• Apatyczna – chory unika kontaktów z rówieśnikami, wycofuje się, opuszcza się w nauce.
  

  ---

• Labilna – chory ma częste zmiany nastroju, zmienia się jego nastawienie do otoczenia i całego świata, a okresy buntowania się przeplatają się z czasem, kiedy zachowuje się normalnie. Częste okresy remisji choroby sprawiają, że jest bardzo trudna do zdiagnozowania.
  

  ---

Diagnoza i leczenie dzieci z dystymią przebiega w podobny sposób jak u dorosłych poprzez łączenie farmakoterapii z psychoterapią. Ważne jest jednak, aby wykluczyć ewentualne choroby somatyczne oraz aby w terapii uczestniczyli również rodzice dziecka. Muszą oni także nauczyć się postępowania i pracy z dzieckiem, zrozumieć jego problemy i okazywać mu to zrozumienie i wsparcie.

Nerwica depresyjna – diagnoza i leczenie

Diagnozując nerwicę depresyjną, specjalista zwraca głównie uwagę na to, ile czasu trwają objawy. Diagnoza może zostać postawiona w momencie, gdy trwają one bez przerwy od przynajmniej dwóch lat, a w tym czasie remisja (brak objawów) występuje nie dłużej niż przez dwa miesiące. Aby zdiagnozować nerwicę depresyjną, muszą też występować u pacjenta co najmniej dwa spośród wymienionych wyżej objawów. Należy też przeprowadzić badania w celu wykluczenia chorób mogących wywoływać objawy somatyczne, z którymi zmaga się pacjent.

Leczenie nerwicy depresyjnej jest konieczne, mimo że nie jest ona aż tak silna jak typowa depresja. Może jednak utrudnić choremu funkcjonowanie i życie zawodowe oraz codzienne. Chorzy na nerwicę depresyjną są także znacznie bardziej podatni na wystąpienie depresji. W leczeniu nerwicy depresyjnej największą rolę odgrywa, jak w każdym przypadku nerwicy, psychoterapia poznawczo – behawioralna, której zadaniem jest uświadomienie choremu przyczyn jego problemów i nauczenie się przez niego radzenia sobie z nimi. Jednak psychoterapia w nerwicy depresyjnej jest znacznie trudniejsza niż w innych rodzajach nerwicy, ponieważ objawy są znacznie bardziej nasilone i uporczywe.

W ciężkich przypadkach dystymii stosuje się także leczenie farmakologiczne. Chory otrzymuje antydepresanty lub leki przeciwlękowe z rodzaju benzodiazepin lub preparaty na bazie SSRI. Leki pozwalają złagodzić objawy i wspomagają leczenie terapeutyczne. Działają jednak dopiero po dłuższym czasie zażywania. Należy zażywać je przez kilka do nawet kilkunastu miesięcy. Ponadto chory powinien postawić na zmianę stylu życia, wysypiać się, nauczyć się cieszyć z życia, prowadzić aktywność fizyczną oraz stosować techniki relaksacyjne.

Nerwica depresyjna a depresja nerwicowa

Nazwy tych schorzeń brzmią podobnie i same schorzenia są posobne i niełatwe do odróżnienia. Nawet specjaliści czasami mają problemy. Jednak jest między nimi kilka podstawowych różnic, zarówno w przyczynach, objawach, jak i leczeniu. Podstawową przyczyną depresji nerwicowej są zaburzenia w działaniu układu nerwowego, natomiast nerwicy depresyjnej nadmiar stresu i przykre, traumatyczne wydarzenia, również z dzieciństwa. Objawy obu schorzeń są raczej podobne, ale różnica tkwi w tym, że przy depresji nerwicowej są one dużo bardziej nasilone. W depresji nerwicowej obserwuje się stale obniżony nastrój, brak uczucia szczęścia, radości, zaburzenia snu, apetytu, kłopoty z podejmowaniem decyzji, poczucie bezsensu czy obniżenie koncentracji uwagi i zaburzenia pamięci.

Mogą pojawić się nawet myśli samobójcze, ale rzadziej i nie tak intensywne, jak w normalnej depresji. Natomiast w nerwicy depresyjnej podstawowym objawem jest, jak wspomniane zostało wyżej, nieuzasadnione poczucie lęku i nieadekwatne reakcje na różne sytuacje. Oba schorzenia wymagają leczenia, gdyż potrafią skutecznie utrudnić funkcjonowanie i normalne życie. Ich leczenie jednak także nieco się różni. W przypadku nerwicy depresyjnej, najczęściej stosowaną metodą leczenia jest psychoterapia, natomiast w depresji nerwicowej częściej stosuje się leczenie farmakologiczne. Nierzadko obie metody stosowane są łącznie, jednak duże znaczenie ma to, która metoda zostanie wdrożona jako pierwsza i podstawowa.