Nerwica serca – przyczyny, objawy, diagnoza i leczenie

Serce to najważniejszy organ w ludzkim organizmie. Bez niego nie da się żyć, ponieważ pompuje krew, która dociera do każdego, najmniejszego zakątka ciała. Kiedy zaczyna nieprawidłowo pracować, konieczne jest leczenie kardiologiczne, a czasem nawet przeszczep. Jednak objawy wskazujące na nawet poważną chorobę serca, mogą okazać się objawami nerwicy. Tak zwana nerwica serca to odmiana nerwicy lękowej, której objawy skupiają się właśnie na sercu. Fizycznie jest ono zdrowe, ale odczuwane są zaburzenia jego pracy. Jakie są przyczyny i objawy nerwicy serca oraz jak zdiagnozować chorobę i ją leczyć?

Nerwica serca – przyczyny

Podstawową przyczyną każdego rodzaju nerwicy jest oczywiście stres. Nerwicę może wywołać na przykład długotrwałe i silne napięcie lub też gwałtowne, ale krótko trwające epizody, takie jak:

• przykre wydarzenia (np. śmierć kogoś bliskiego)
  

  ---

• wszelkie zmiany w życiu (zmiana pracy, miejsca zamieszkania, itp.)
  

  ---

• konieczność podejmowania trudnych decyzji
  

  ---

• natłok bodźców przy nadwrażliwości na nie
  

  ---

Schorzenie to często występuje już u młodych ludzi czy nawet dzieci. U dzieci jest zwykle związane ze zmianą szkoły, towarzystwem, miejscem wychowywania się i presją otoczenia, a u młodzieży i młodych dorosłych z szybkimi zmianami w życiu, zderzeniem z rzeczywistością dorosłości czy też koniecznością podejmowania ważnych i trudnych decyzji, co do swojej przyszłości. Takie rzeczy potrafią bardzo mocno obciążać psychicznie, zwłaszcza młodego człowieka.

Nerwica serca – objawy

W przebiegu nerwicy serca obserwowany jest szereg objawów związanych z pracą tego organu, ale mogą towarzyszyć im także inne objawy, zarówno psychiczne, jak i somatyczne. Objawy mogą pojawiać się podczas każdej stresującej sytuacji, ale także zupełnie niespodziewanie, gdy człowiek dotknięty zaburzeniem wykonuje najzwyklejsze, codzienne czynności. Ba, objawy mogą występować także w nocy i mieć wpływ na problemy ze snem i powodować wieczne zmęczenie.

Objawy somatyczne

Objawy somatyczne są podstawowymi objawami występującymi w nerwicy serca. Przede wszystkim obserwowane są dolegliwości związane z tym organem, takie jak:

• bóle w klatce piersiowej i w samym sercu
  

  ---

• zaburzenia rytmu serca
  

  ---

• zbyt wysokie tętno, również w spoczynku
  

  ---

• duszności i trudności ze złapaniem oddechu, a nawet i bezdech
  

  ---

• kołatanie serca
  

  ---

• wysokie ciśnienie
  

  ---

Oprócz tego mogą pojawiać się objawy towarzyszące, związane z innymi częściami ciała, na przykład:

• zawroty i bóle głowy
  

  ---

• dolegliwości układu pokarmowego
  

  ---

• uderzenia gorąca lub zimna
  

  ---

• dreszcze i drżenie kończyn
  

  ---

• nadmierna potliwość
  

  ---

• kaszel
  

  ---

• zaczerwienienia skóry
  

  ---

• omdlenia
  

  ---

Objawy psychiczne

Jako że nerwica serca jest jednym z rodzajów nerwicy lękowej, ze strony psychicznej podstawowymi objawami są lęki. Mogą to być bardzo silne lęki, a nawet ataki paniki. Mogą wystąpić także zaburzenia funkcji poznawczych, takie jak kłopoty z pamięcią czy problemy z koncentracją i łatwe dekoncentrowanie się. Brak leczenia może doprowadzić do poważnych problemów, włącznie z depresją i myślami samobójczymi.

Nerwica serca a arytmia i zawał

Ataki nerwicy serca nierzadko mogą łudząco przypominać arytmię czy zawał serca. Przez to lęki chorego są jeszcze większe, gdyż obawia się on, że dzieje się coś złego. Prawda jest jednak taka, że serce jest całkowicie zdrowe, a objawy występują jedynie na tle nerwowym. Dlatego ogromnie ważne jest udowodnienie tego choremu. Nie da się zrobić tego inaczej, jak poprzez wykonanie badań,  które potwierdzą, że z sercem jest wszystko w porządku. Niestety pozostaje i tak jeden minus. Pacjent uspokoi się na wieść, że serce jest zdrowe, ale diagnoza nerwicy może uśpić jego czujność i może zdarzyć się tak, że kiedyś zbagatelizuje on objawy, zrzucając winę na nerwicę, a w rzeczywistości będzie to naprawdę zawał czy inny poważny problem, który powinien leczyć. Należy więc uczulać chorego, by wykonywał badania regularnie, uspokoił się, ale nie usypiał swojej czujności.

Nerwica lękowa – diagnoza

Zdiagnozowanie nerwicy każdego rodzaju jest bardzo trudne. Diagnozy nierzadko padają też pochopnie. Wynika to właśnie z tego, że cierpią na nią coraz częściej młodzi, a nawet bardzo młodzi ludzie, a nastolatek czy nawet 30 latek pojawiający się u kardiologa budzi zdziwienie, bo przecież młodzi ludzie nie chorują. Lekarze łatwo mówią młodym ludziom, że ich dolegliwości występują zapewne na tle nerwowym. Efekt jest taki, że ludzie chodzą od lekarza do lekarza i nadal nie wiedzą co się dzieje, są zagubieni i nie wiedzą co myśleć, bo wyniki wszystkich badań są dobre, a przecież dolegliwości są i to często silne i nieprzyjemne, utrudniające normalne funkcjonowanie. Dopiero później albo sami stwierdzają, że to rzeczywiście chyba nerwica i nie robią nic, albo udają się do specjalisty. Niestety wiele osób jest niezdiagnozowanych, a to dlatego, że uważają psychiatrę za lekarza od tak zwanych wariatów i chorych psychicznie. Tymczasem nerwica należy do chorób psychicznych i nie oznacza, że chory jest wariatem. Nerwicę trzeba leczyć, gdyż nieleczona może prowadzić do bardzo poważnych problemów, w tym nawet depresji. Diagnozowanie nerwicy serca należy zacząć od lekarza rodzinnego, który powinien wydać skierowanie na podstawowe badania oraz do kardiologa. Wykonanie wszystkich badań kardiologicznych, takich jak EKG, echo serca, próba wysiłkowa czy nawet holter (EKG całodobowe, nawet włącznie z całodobowym pomiarem ciśnienia) pozwoli wykluczyć fizyczne problemy z sercem, co całkowicie zrzuci podejrzenia na nerwicę. Wtedy należy odwiedzić psychiatrę, który szybko zdiagnozuje chorobę przeprowadzając rozmowę z pacjentem i analizując jego objawy, zarówno ze strony serca, jak i występowanie dodatkowych. Po zdiagnozowaniu, lekarz dobierze dla pacjenta odpowiednią metodę leczenia.

Nerwica serca – leczenie

Każda nerwica jest trudna do wyleczenia i terapia zazwyczaj jest długotrwała. Nie inaczej jest w przypadku nerwicy serca. Leczenie domowe, samodzielne to stanowczo za mało. Łykanie dostępnych bez recepty leków uspokajających czy picie herbatek z melisy i kropli walerianowych może pomóc tylko doraźnie, ale całkiem choroby nie wyleczy. Podstawą jest dążenie przez osobę dotkniętą chorobą do zmiany nawyków i ograniczenia sytuacji wywołujących stres i lęki. Warto też próbować wypracować sobie sposoby na łagodzenie napięcia i radzenie sobie ze stresem, bo jego całkowite wyeliminowanie z życia nie jest możliwe. Leczenie specjalistyczne każdego rodzaju nerwicy, również serca, polega przede wszystkim na psychoterapii. Podczas niej pacjent razem z psychoterapeutą, który ma odpowiednie podejście, nie ocenia i nie krytykuje, próbuje znaleźć przyczyny swoich problemów i pracować nad trudnymi dla niego tematami. Niekiedy oprócz psychoterapii włączane jest także leczenie farmakologiczne. Leki wprowadza się, gdy pacjent ma mocno nasilone objawy, utrudniające mu normalne funkcjonowanie, z którymi nie jest w stanie sobie samodzielnie poradzić. Zazwyczaj lekarze przepisują pacjentom leki przeciwdepresyjne. Trzeba jednak pamiętać, że są one tylko pomocą doraźną. Łagodzą jedynie objawy, nie lecząc choroby, gdyż jej wyleczenie wymaga poradzenia sobie z jej przyczynami. W leczeniu nerwicy serca, ale i każdego rodzaju tej choroby pomóc mogą dodatkowo:

• uregulowanie trybu życia
  

  ---

• odpowiednia dieta i regularność spożywania posiłków
  

  ---

• zwiększenie aktywności fizycznej, przy czym ważne jest umożliwienie pacjentowi wyboru rodzaju aktywności, który mu najlepiej odpowiada, a nie zmuszanie go do robienia konkretnych rzeczy
  

  ---

• odpowiedni sen – regularny i trwający przynajmniej 7 godzin na dobę
  

  ---

• ograniczenie, a najlepiej całkowite odstawienie używek, czyli papierosów, kawy i alkoholu
  

  ---

• ćwiczenia oraz wszelkie aktywności relaksacyjne oraz oddechowe
  

  ---

• medytowanie
  

  ---

• ciepłe kąpiele z dodatkiem olejków eterycznych – niektóre zapachy potrafią odprężać i uspokajać
  

  ---

Bardzo istotne jest także zrozumienie chorego przez jego otoczenie i bliskich. Chory nigdy nie powinien być sam. Poczucie osamotnienia może wzmagać objawy nerwicy. Powinna być przy nim chociaż jedna osoba, bliska i ważna, która będzie go rozumiała, wspierała i potrafiła z nim odpowiednio rozmawiać, a także doradzać.