Zespół Aspergera – Przyczyny, objawy i leczenie

Zespół Aspergera – Przyczyny, objawy i leczenie

Zespół Aspergera (ang. Asperger syndrome, AS) należy do całościowych zaburzeń rozwoju i jest określany jako łagodna postać autyzmu. Z uwagi na nieznaczne nasilenie objawów, zdarza się, że mogą zostać mylnie odebrane przez otoczenie jako cechy danej osoby lub nawet niezauważone, a przez to niezdiagnozowane. Osoby z zespołem Aspergera mają trudność w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami, a ich zainteresowania skupiają się na wąskich dziedzinach intelektualnych, ale na poziomie eksperckim. Od autyzmu dziecięcego odróżnia się normalnie przebiegający rozwój mowy, zarówno w zakresie słownictwa, jak i poprawności budowania zdań.

Epidemiologia

Rozpowszechnienie wszystkich zaburzeń ze spektrum autyzmu oszacowano na 7:1000 w populacji ogólnej, w tym zespołu Aspergera: 0,84:1000 osób.

Przyczyny

Przyczyny zaburzeń autystycznych, w tym również zespołu Aspergera są niejasne. Najczęściej pojawiające się w piśmiennictwie to teorie:

  • genetyczne – dziedziczenie skłonności do wystąpienia autyzmu (zmiany na chromosomach: 3, 4, 7 i 11),
    • immunologiczne i infekcyjne (np. toksoplazmoza, różyczka),
    • urazy przedurodzeniowe płodu i konflikt serologiczny,
    • zaburzenia okołoporodowe jak niska masa urodzeniowa, uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, wysoki poziom bilirubiny u noworodka),
    • nieprawidłowe funkcjonowanie ośrodków mózgowych w których występują tzw. „neurony lustrzane”,
    • późny wiek ojca (po 40. roku życia).

Kryteria diagnostyczne i przebieg

Według klasyfikacji ICD-10  zespół Aspergera rozpoznajemy na podstawie poniższych kryteriów:

  1. a) brak stwierdzonego opóźnienia w rozwoju mowy i funkcji poznawczych:
    – wymawianie pojedynczych słów przed ukończeniem 2. roku życia, komunikacja przy użyciu zdań przed ukończeniem 3. roku życia;
    –   istnienie umiejętności praktycznych, zachowań adaptacyjnych oraz zainteresowania otoczeniem odpowiadające normom rozwojowym w 3 pierwszych latach życia;
    –   szczególne umiejętności – przeważnie związane z nadmiernym zafascynowaniem jakimś tematem (kryterium niekonieczne do postawienia diagnozy);b) przynajmniej 2 z poniższych trudności w relacjach społecznych:
    –   zaburzony kontakt wzrokowy, mimika, postawa ciała lub gestykulacja;
    –   trudności we właściwych relacjach z rówieśnikami;
    –   brak empatii – dziwaczne (nieadekwatne) reakcje na sytuacje społeczne, często słaba integracja zachowań społecznych, emocjonalnych, umiejętności komunikacji;
    –   brak potrzeby zabawy z innymi, posiadania wspólnych zainteresowań lub osiągnięć;c) chociaż 1 z poniższych zachowań:
    –   stereotypowe i ścisłe zainteresowania, powtarzanie rytuałów i niepraktycznych czynności;
    –   powtarzające się ruchy (na przykład trzepotanie lub kręcenie rękami lub palcami, ruchy całego ciała);
    –   zafascynowanie częściami przedmiotów lub elementami materiałów (kolor, faktura, dźwięk);
  2. d) wykluczenie innych zaburzeń rozwojowych, schizofrenii prostej, zaburzenia schizotypowego, obsesyjno-kompulsywnego, anankastycznego zaburzenia osobowości czy reaktywnego utrudnienia nawiązywania relacji społecznych w dzieciństwie lub nadmiernej łatwości w nawiązywaniu tych kontaktów.

Trudności w nawiązywaniu kontaktów przejawiają się w oziębłym stosunku do otoczenia, a także nadmiernym skupieniu na własnej osobie. Dzieci opornie przyswajają zasady wychowawcze i normy społeczne. Występują też zaburzenia w kontakcie wzrokowym, w tym niemożność interpretowania np. mimiki twarzy.

Nietypowe zainteresowania mogą dotyczyć m.in. zapamiętywania rozkładów jazdy środków komunikacyjnych, danych liczbowych np. dat, wysokości gór etc. Fascynacje te bywają obsesyjne, a dzieci są w stanie zapamiętać wiele danych dotyczących interesującej ich dziedziny.

Osoby z zespołem Aspergera „lubią” schematyzm i uporządkowanie dnia. Często mają trudności z zaakceptowaniem i przystosowaniem się do zachodzących zmian. Zmiany mogą wywoływać u nich silne reakcje emocjonalne np. frustrację lub zachowania agresywne. Ponadto występują problemy z przerzuceniem uwagi na drugą czynność, gdyż zbyt długo skupiają się na skrupulatnym wykonaniu pierwszej – najpierw „muszą” dokończyć czynność pierwszą.

Pomimo, iż u osób z zespołem Aspergera rozwój mowy jest prawidłowy, trudno im zrozumieć ironię lub przenośnię. Wyrażenia tego typu traktują dosłownie. Przykładowymi zaburzeniami mowy u osób z zespołem Aspergera mogą być: nieprawidłowa intonacja, jąkanie, mowa przekoloryzowana, za szybka, nadmierne przywiązanie do niektórych słów i inne.

Do pozostałych cech związanych z zespołem Aspergera zaliczamy zaburzenia koordynacji ruchowej, trudności w czynnościach manualnych (osoby z ZA raczej ich nie lubią) oraz zaburzenia integracji sensorycznej, jak nietolerancja hałasu z reakcją przestrachu, nieprzyjemne doznania związane z fizjologią np. pocenie po wysiłku, chodzenie na boso po różnych powierzchniach, niska lub wysoka wrażliwość na ból, ciepło czy zimno.

Diagnostyka

Zespół Aspergera może zostać zdiagnozowany w każdym wieku, ale najczęściej ma to miejsce podczas rozpoczęcia edukacji szkolnej. Szybka diagnoza daje szanse na zapobieganie negatywnym skutkom zespołu jak poczucie odmienności, izolacja społeczna oraz depresja.

Diagnostyka zespołu Aspergera jest procesem długotrwałym. Najlepiej gdy jest przeprowadzana przez zespół doświadczonych specjalistów współpracujących ze sobą: psychiatra, psycholog, pedagog specjalny i logopeda.

Oprócz wywiadu uzyskanego od opiekunów dziecka, istotna jest jego obserwacja przez zespół diagnozujący. Dziecko jest badane przez lekarza psychiatrę. Dokonywana jest analiza dotychczasowych opinii psychologiczno-pedagogicznych i wyników badań. Przeprowadzane są również ankiety w oparciu o skale dla zespołu Aspergera.

W diagnostyce różnicowej wykonuje się badania dodatkowe np. obrazowe mózgu, neurologiczne, konsultację genetyczną (np. wrodzone zaburzenia metabolizmu) oraz badanie wzroku i słuchu. Postawienie diagnozy wyznacza kierunki leczenia.

Możliwości leczenia

Leczenie jest indywidualnie dobierane do pacjenta. Powinna w nim aktywnie uczestniczyć także jego rodzina. Celem terapii jest poprawa komunikacji z rówieśnikami, nawiązywania i utrzymywania interakcji społecznych oraz normowanie reakcji na bodźce zmysłowe. Pacjent prowadzony jest przez psychoterapeutów, terapeutów zajęciowych i logopedów.

Proponuje się terapię poznawczo-behawioralną, czyli wykorzystywanie profesjonalnych technik normalizujących problemy z zachowaniem dziecka oraz rozwijających umiejętności radzenia sobie ze stresem i rozpoznawania uczuć u innych osób. Polega na nauczeniu dziecka wychodzenia obronną ręką z trudnych sytuacji na podstawie wypracowanego z terapeutą algorytmu postępowania.

Jeśli objawy pobudzenia są bardzo nasilone, wówczas lekarz psychiatra dobiera właściwy lek uspokajający. Należy mieć jeszcze na uwadze, że u osób z zespołem Aspergera w porównaniu z populacją bez zespołu, istnieje nieco wyższe ryzyko zaburzeń psychotycznych lub depresji, zatem powinno się również położyć nacisk na edukację rodziny z zakresu niepokojących objawów i obserwacji dziecka.

Dzieci mogą się uczyć w normalnych szkołach lub integracyjnych. Potrzebują jednak pomocy nauczyciela wspomagającego lub asystenta, który posiada stosowne doświadczenie.

W ostatnich latach obserwuje się wzrost świadomości zespołu Aspergera. Poznano jego objawy i możliwości leczenia. Coraz częściej społeczeństwo zachowuje właściwą postawę wobec konfrontacji z nietypowym zachowaniem wynikającym ze specyfiki zespołu. Powstały też grupy wsparcia i stowarzyszenia zrzeszające rodziny z zespołem Aspergera. Media społecznościowe są miejscem wymiany informacji i doświadczeń związanych z chorobą. W razie wątpliwości należy jednak szukać rzetelnych źródeł wiedzy i pomocy u wykwalifikowanych specjalistów.

Asperger u znanych ludzi…

Geniusze, tacy jak Albert Einstein, Isaac Newton, Thomas Edison, Thomas Jefferson, Michał Anioł, Wolfgang Amadeus Mozart, Hans Christian Andersen, Andy Worhol i Alfred Hitchcock, prawdopodobnie mieli zespół Aspergera, o czym można wnioskować po wnikliwym zapoznaniu się z ich biografiami.

Poprzedni Zespół Retta - przyczyny, objawy i leczenie
Następny Źle wyglądasz? Sprawdź czy twoja dieta nie jest zbyt uboga!

Może to Ci się spodoba

Neurologia 2 komentarze

Rola kołdry obciążeniowej w terapii ADHD

Objawy ADHD zauważa się zazwyczaj u dzieci w wieku szkolnym. Nauczyciele zwracają uwagę na odmienne zachowanie dziecka w porównaniu z jego rówieśnikami, przede wszystkim nadpobudliwość i problemy z koncentracją. ADHD

Neurologia 5 komentarzy

Poważne konsekwencje bezsenności

Bezsenność to jedna z najtrudniejszych dolegliwości, jakie mogą dotknąć człowieka. Już po kilku nocach, podczas których nie byliśmy w stanie zmrużyć oka, mogą pojawić się bardzo silne bóle głowy, halucynacje

Neurologia 0 Komentarz

Osoby z niepełnosprawnością ruchową mogą być samodzielne, aktywne zawodowo i społecznie. Warunkiem jest dostęp do optymalnego leczenia

Pacjenci z chorobami neurologicznymi, typu stwardnienie rozsiane (SM) czy rdzeniowy zanik mięśni (SMA), są w wielu przypadkach dotknięci znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności ruchowej, która często ogranicza ich codzienne funkcjonowanie. W wielu

Neurologia 0 Komentarz

Rynek robotów chirurgicznych w Polsce notuje prawie 50-proc. wzrost. W ciągu pięciu lat osiągnie wartość ok. 1 mld zł

Robotyka chirurgiczna w Polsce rozwija się w Polsce znacznie szybciej niż na rynkach zachodnich i tak też może być w kolejnych latach – wynika z raportu Upper Finance i Polskiej Federacji Szpitali. Polskie placówki nadrabiają kilkuletnie

Neurologia 2 komentarze

Jak zbudowany jest układ nerwowy?

Układ nerwowy człowieka jest jednym z najistotniejszych dla życia systemem, który na drodze skomplikowanych procesów biochemicznych kontroluje funkcjonowanie m. in. serca i mięśni oddechowych. Najprościej ujmując jest to centrum dowodzenia

Choroby od A do Z 3 komentarze

Diagnostyka padaczki- leczenie

Diagnostyka padaczki, poza szczegółowym wywiadem, obejmować może także szereg różnego rodzaju badań. Poniżej kilka słów na temat każdego z nich. Badania laboratoryjne Diagnozując padaczkę, niezbędne będzie wykonanie zarówno podstawowych, jak

Neurologia 3 komentarze

Czynniki wpływające na jakość życia osób dotkniętych Zespołem Tourette’a

Syndrom Tourette’a, jako neurologiczne zaburzenie objawiające się różnorakimi tikami (w tym wokalnymi), jest jednym z bardziej uciążliwych problemów zdrowotnych. Dodatkowo, jego pierwsze objawy mogą pojawić się pomiędzy 2 a 15

Neurologia 3 komentarze

Trzy nawyki, które mogą pomóc w bezsenności

O ile jedna nieprzespana noc nie sprawi, że będziemy wycieńczeni, ale po powrocie do normalnego trybu snu poczujemy się od razu lepiej, o tyle kilka takich nocy bardzo mocno odbije

Neurologia 2 komentarze

Częstotliwość napadów padaczkowych

Epilepsja, choroba neurologiczna polegająca na nagłych, agresywnych atakach, gdzie ciało chorego przejmują drgawki, kiedy on sam traci przytomność. Taka diagnoza może w pełni zmienić czyjeś życie, w początkowej fazie zdecydowanie

Nerwica 4 komentarze

Jakość snu, a nerwica

Niemal wszystkie zaburzenia wynikające z nieprawidłowego działania układu nerwowego w jakiś sposób wiążą się również z problemami ze snem, nie inaczej jest również w przypadku nerwic. Niezależnie od tego, z

Neurologia 4 komentarze

Diagnostyka i leczenie padaczki u dzieci

Padaczka to choroba mózgu cechująca się skłonnością do generowania napadów padaczkowych. Definiuje się je jako nagłe i przemijające dolegliwości albo objawy spowodowane niewłaściwą czynnością komórek mózgu. Jak diagnozuje się i

Neurologia 5 komentarzy

Pierwsza pomoc w napadzie padaczkowym

Wystąpienie napadu padaczkowego jest związane z zachodzącymi w mózgu nieprawidłowymi wyładowaniami bioelektrycznymi. Objawy i przebieg napadów mogą być różnorodne. Przykładowo w jednej grupie chorych będzie to wystąpienie klasycznych drgawek lub

Neurologia 2 komentarze

ADHD – jak minimalizować objawy?

ADHD, czyli zespół nadpobudliwości z deficytem uwagi, to złożony problem, który dotyka nie tylko samego dziecka, ale również jego najbliższych. Bardzo często bierze się to schorzenie za trudny charakter dziecka,

Neurologia 2 komentarze

Neurastenia – czym jest i jak się objawia?

Neurastenia jest jednostką zaliczaną do grupy zaburzeń nerwicowych. Większość źródeł za jej twórcę uznaje neurologa – George’a Bearda. Choroba ta jest nieco kontrowersyjna – widnieje na liście jednostek chorobowych w

Neurologia 3 komentarze

Co warto wiedzieć o Zespole Tourette’a?

W powszechnej świadomości funkcjonuje kilka niesłusznych przekonań na temat Zespołu Tourette’a, które utrudniają społeczną akceptację chorych. Zdemaskujemy kilka z nich.  Fałszywe twierdzenia dotyczące tego zaburzenia wynikają z bardzo małej wiedzy

2 komentarze

  1. Ignacy
    06 grudnia, 12:32 Odpowiedz
    Choroby nie powinny wykluczać ludzi ze społeczeństwa, a my musimy takim osobom pomagać.
  2. Dorota
    08 grudnia, 22:11 Odpowiedz
    czesto wlasnie w wieku przedszkolnym na jaw wychodza rozne nieprawidlowosci dlatego wazne jest aby wczesnie zacza terapie, szybciej pomozemy dziecku i samym sobie

Zostaw odpowiedź