Fizjologia układu nerwowego – podstawowe informacje

Fizjologia układu nerwowego – podstawowe informacje

Funkcjonowanie układu nerwowego jest złożonym mechanizmem kontrolującym czynności poszczególnych narządów. Jego prawidłowe działanie również jest zależne od zdrowia i prawidłowej pracy organów wewnętrznych. Dzięki poprawnie przebiegającym impulsom nerwowym, a także właściwym reakcjom na nie, możliwa jest m.in. ochrona organizmu przed zagrożeniami zewnętrznymi.

Impulsy nerwowe i potencjał błonowy

Impuls nerwowy to proces elektrochemiczny zachodzący na powierzchni komórki nerwowej, którego istotą jest przepływ jonów przez błonę komórkową w obrębie najdłuższej wypustki neuronu. Zmiany w rozmieszczeniu jonów w obrębie aksonu warunkują przepływ impulsu. Przewodnictwo nerwowe polega na przekazywaniu “sygnałów” elektrycznych w całym układzie nerwowym.

Potencjał błonowy komórki nerwowej to różnica potencjałów elektrycznych pomiędzy wnętrzem komórki i jej powierzchnią, co jest zależne od wędrówki jonów sodu
i potasu przez błonę komórkową.

Dzięki błonowej pompie sodowo-potasowej odbywa się transport jonów sodu na zewnątrz komórki, a potasu do środka, co określa się potencjałem spoczynkowym błony komórkowej, który w neuronie jest równy – 70 [mV]. Aby impuls nerwowy został wygenerowany i przekazany dalej, konieczna jest depolaryzacja neuronu, czyli zmniejszenie jego ujemnego potencjału czynnościowego poprzez przedostanie się jonów sodu do jego wnętrza. Następuje wtedy odwrócenie ładunków elektrycznych po obu stronach błony komórkowej neuronu – ładunek staje się ujemny na zewnątrz, a dodatni wewnątrz komórki.

Depolaryzacja błony komórkowej neuronu zostaje wywołana przez odpowiednio silny bodziec pochodzący z receptorów. Zmiana potencjału czynnościowego przemieszcza się wzdłuż aksonu i impuls nerwowy przekazywany jest dalej. Osłonki mielinowe na aksonach przyspieszają przepływ impulsów.

Łuk odruchowy

Jest to droga jaką musi przemierzyć impuls nerwowy od receptora do efektora, czyli odruch wywołany przez dany bodziec. Receptor to ta część układu nerwowego, która przekształca bodźce (pobudzenia) na impulsy nerwowe. Efektorem nazywamy narząd, który wykonuje swoją czynność lub ją zmienia po zadziałaniu bodźca; może być nim mięsień, gruczoł i każdy inny narząd. Łuk odruchowy składa się z:

  1. receptora,
  2. dośrodkowej drogi doprowadzającej neuronu czuciowego, czyli drogi nerwowej jaką przebiega bodziec od receptora do ośrodka,
  • ośrodka nerwowego (np. kora mózgu, móżdżek lub rdzeń kręgowy),
  1. odśrodkowej drogi wyprowadzającej neuronu ruchowego – droga przewodzenia odpowiedzi układu nerwowego na bodziec;
  2. efektora.

 

Odruchy, czyli reakcje układu nerwowego na dane bodźce, dzielimy na warunkowe
i bezwarunkowe. Warunkowe są zależne od naszej woli i są efektem procesu uczenia się w ciągu życia. Bezwarunkowe są wrodzone, mimowolne i stanowią mechanizmy obronne, np. ssanie, kaszel, mrużenie oczu. 

Synapsa i neuroprzekaźniki

Wędrówka impulsu nerwowego z jednej komórki nerwowej do drugiej jest możliwa dzięki specjalnym połączeniom, które nazywamy synapsami. Tworzy je: kolbka synaptyczna aksonu komórki nerwowej, szczelina oraz dendryty kolejnego neuronu. Po depolaryzacji kolbki, z pęcherzyków synaptycznych zlokalizowanych w kolbce uwalniane są neuroprzekaźniki, które przechodzą przez szczelinę do błony postsynaptycznej do drugiego neuronu, gdzie łączą się z odpowiednimi receptorami. Skutkiem tego zjawiska jest otwarcie kanałów jonowych w następnym neuronie, jego depolaryzacja i dalszy przepływ impulsu elektrycznego.

Neuroprzekaźniki mogą działać pobudzająco lub hamująco na komórki nerwowe. Zatem połączenia między nimi również będą miały podobny charakter. Neuroprzekaźnikami pobudzającymi, czyli przekazującymi impuls nerwowy, są:

  • acetylocholina,
  • kwas glutaminowy,
  • adrenalina,
  • noradrenalina,
  • dopamina,

Właściwości hamujące, czyli takie które zmniejszają pobudliwość komórek nerwowych i wyciszają je po przekazaniu impulsu, posiadają: kwas γ-aminomasłowy (GABA) i glicyna.

Poprzedni Kołdry obciążeniowe w terapii mózgowego porażenia dziecięcego
Następny Fizyczne i psychiczne oznaki stresu

Może to Ci się spodoba

Zdrowie 2 komentarze

Czym jest obniżona wrażliwość na bodźce sensoryczne?

Mówiąc o obniżonej wrażliwości na bodźce sensoryczne, warto wiedzieć, czym dokładnie jest integracja sensoryczna. Jest to zdolność do odczuwania, rozumienia i składania w całość informacji dostarczanych przez zmysły do mózgu

Zdrowie 1 Komentarz

Komórki macierzyste pobrane z własnego tłuszczu – czy wiesz, że mogą być one lekiem na ból i urazy?

Ludzki organizm kryje w sobie niemalże nieograniczone możliwości, które medycyna nieustannie stara się odkryć i jak najlepiej wykorzystać. Tym bardziej cieszy, kiedy tak innowacyjne metody terapii, jak chociażby kuracja komórkami

Zdrowie 0 Komentarz

Jakie są rodzaje kataru?

Kaszel nie jest niczym przyjemnym, choć w sobie raczej nie zagraża naszemu zdrowiu. Warto jednak wiedzieć, jak rozpoznać jego poszczególne rodzaje oraz jak je leczyć. Dzięki temu możesz zapobiec ewentualnemu

Zdrowie 0 Komentarz

Jak chronić się przed komarami?

Nawet najpiękniejsza okolica i sielski odpoczynek na urlopie mogą zostać zniweczone przez uciążliwe komary. Dla jednych samo ich bzyczenie jest nie do zniesienia, inni z kolei mocno odczuwają ukąszenia. W

Zdrowie 6 komentarzy

Domowe sposoby na gardło – które z nich są najczęściej stosowane?

Bolące gardło to przypadłość, która dopada nas szczególnie w okresie jesienno-zimowym i wiosennym, kiedy nasz organizm jest szczególnie narażony na osłabienie. Ból gardła może być wywołany różnymi czynnikami. Wywoływany jest

Zdrowie 0 Komentarz

Hurtownia medyczna – niezbędne rzeczy w jednym miejscu!

Materiały medyczne z powodzeniem znajdziemy w profesjonalnej hurtowni medycznej Ice4Med. W tym miejscu pracują specjaliści, którzy doskonale znają się na dystrybucji akcesoriów medycznych i służą pomocą klientom w razie jakichkolwiek

Zdrowie 4 komentarze

8 prostych działań, które wzmocnią twoje serce!

Zasila twój organizm, intensywnie reaguje na stresujące i emocjonujące chwile, każdego dnia pracuje tylko dla ciebie. O kim mowa? O twoim sercu, które nie narzeka na nadgodziny, nigdy nie będzie

Zdrowie 0 Komentarz

Jakie urządzenia są przydatne podczas inhalacji i nebulizacji?

Proces leczenia i wspomagania stanu pacjenta przez inhalację może odbywać się na różne sposoby. A do tego potrzebne są odmienne urządzenia dostosowane do podawanego preparatu i stanu osoby chorej. Jakie

Zdrowie 1 Komentarz

Galaktozemia – zaburzenie metabolizowania cukru mlecznego

Galaktozemia jest wrodzonym zaburzeniem metabolicznym, które polega na braku zdolności organizmu do przetwarzania cukru mlecznego, czyli galaktozy. Choroba występuje rzadko, a jej objawy są widoczne już we wczesnym okresie życia,

Zdrowe Oleje 7 komentarzy

Olej z ostropestu na wątrobę a jej zdrowie – Wady i zalety

Wielu ludzi ma problemy z wątrobą. Złe odżywanie i ogólny harmonogram naszego życia wpływa negatywnie na nasz układ pokarmowy. Często tak jest, że starzy ludzie narzekają na bóle w tych

Zdrowie 4 komentarze

Kiedy boli kark

Ból karku potrafi być nie tylko nieznośny, ale również zaburzyć nasze codzienne, prawidłowe funkcjonowanie. Niestety współczesny tryb pracy ma niestety negatywny wpływ na nasz układ kostny, najczęściej przez nasze zaniedbania.

Zdrowie 2 komentarze

Zespół Downa to nie wyrok

Zespół wad wrodzonych różnego stopnia, który nazywamy zespołem Downa to zawsze ogromna obawa dla rodziców, którzy zastanawiają się, jak będzie wyglądać przyszłość ich dziecka. Prawda jest jednak taka, że większość

Zdrowie 2 komentarze

Gronkowiec złocisty – co to? Objawy i leczenie Gronkowca złocistego

Szacuje się, że w dzisiejszych czasach aż 10-50% ludzkości jest, było lub będzie nosicielami gronkowca złocistego. Warto wiec wiedzieć więcej o profilaktyce przeciwko zakażeniu i możliwych jednostkach chorobowych, które może

Zdrowie 1 Komentarz

Przyszłość marihuany w Polsce

Kwestia marihuany to bardzo popularny temat zarówno społeczny, jak i polityczny.  Porusza się ją często przy rozmaitych okazjach. Spór toczy się przede wszystkim pomiędzy zwolennikami oraz przeciwnikami legalizacji tej substancji

Zdrowie 3 komentarze

Kołdra obciążeniowa w łagodzeniu objawów Zespołu Downa

Zespół Downa jest co prawda chorobą nieuleczalną, ale istnieją sposoby łagodzenia towarzyszących jej dolegliwości. Zespół Downa przejawia się przede wszystkim niepełnosprawnością umysłową w stopniu lekkim i średnim, upośledzeniem odporności i

3 komentarze

  1. Julianna
    03 grudnia, 12:24 Odpowiedz
    Studiuję medycynę i fascynują mnie takie artykuły, a zwłaszcza z tak ogromną dawką wiedzy. Każdy powinien wiedzieć z czego jest zbudowany :)
    • Jolka
      18 grudnia, 14:25 Odpowiedz
      a ja przeciwnie nigdy nie ogarnialam tego wszystkiego, dla mnie to totalna abstrakcja
  2. Olek
    27 grudnia, 21:08 Odpowiedz
    dobrze ze gdzies mozna zaczerpnac takiej podstawowej wiedzy, artykuly wydaja sie byc poparte wiedza a nie wymyslami

Zostaw odpowiedź