Fizjologia układu nerwowego – podstawowe informacje
Funkcjonowanie układu nerwowego jest złożonym mechanizmem kontrolującym czynności poszczególnych narządów. Jego prawidłowe działanie również jest zależne od zdrowia i prawidłowej pracy organów wewnętrznych. Dzięki poprawnie przebiegającym impulsom nerwowym, a także właściwym reakcjom na nie, możliwa jest m.in. ochrona organizmu przed zagrożeniami zewnętrznymi.
Impulsy nerwowe i potencjał błonowy
Impuls nerwowy to proces elektrochemiczny zachodzący na powierzchni komórki nerwowej, którego istotą jest przepływ jonów przez błonę komórkową w obrębie najdłuższej wypustki neuronu. Zmiany w rozmieszczeniu jonów w obrębie aksonu warunkują przepływ impulsu. Przewodnictwo nerwowe polega na przekazywaniu “sygnałów” elektrycznych w całym układzie nerwowym.
Potencjał błonowy komórki nerwowej to różnica potencjałów elektrycznych pomiędzy wnętrzem komórki i jej powierzchnią, co jest zależne od wędrówki jonów sodu
i potasu przez błonę komórkową.
Dzięki błonowej pompie sodowo-potasowej odbywa się transport jonów sodu na zewnątrz komórki, a potasu do środka, co określa się potencjałem spoczynkowym błony komórkowej, który w neuronie jest równy – 70 [mV]. Aby impuls nerwowy został wygenerowany i przekazany dalej, konieczna jest depolaryzacja neuronu, czyli zmniejszenie jego ujemnego potencjału czynnościowego poprzez przedostanie się jonów sodu do jego wnętrza. Następuje wtedy odwrócenie ładunków elektrycznych po obu stronach błony komórkowej neuronu – ładunek staje się ujemny na zewnątrz, a dodatni wewnątrz komórki.
Depolaryzacja błony komórkowej neuronu zostaje wywołana przez odpowiednio silny bodziec pochodzący z receptorów. Zmiana potencjału czynnościowego przemieszcza się wzdłuż aksonu i impuls nerwowy przekazywany jest dalej. Osłonki mielinowe na aksonach przyspieszają przepływ impulsów.
Łuk odruchowy
Jest to droga jaką musi przemierzyć impuls nerwowy od receptora do efektora, czyli odruch wywołany przez dany bodziec. Receptor to ta część układu nerwowego, która przekształca bodźce (pobudzenia) na impulsy nerwowe. Efektorem nazywamy narząd, który wykonuje swoją czynność lub ją zmienia po zadziałaniu bodźca; może być nim mięsień, gruczoł i każdy inny narząd. Łuk odruchowy składa się z:
- receptora,
- dośrodkowej drogi doprowadzającej neuronu czuciowego, czyli drogi nerwowej jaką przebiega bodziec od receptora do ośrodka,
- ośrodka nerwowego (np. kora mózgu, móżdżek lub rdzeń kręgowy),
- odśrodkowej drogi wyprowadzającej neuronu ruchowego – droga przewodzenia odpowiedzi układu nerwowego na bodziec;
- efektora.
Odruchy, czyli reakcje układu nerwowego na dane bodźce, dzielimy na warunkowe
i bezwarunkowe. Warunkowe są zależne od naszej woli i są efektem procesu uczenia się w ciągu życia. Bezwarunkowe są wrodzone, mimowolne i stanowią mechanizmy obronne, np. ssanie, kaszel, mrużenie oczu.
Synapsa i neuroprzekaźniki
Wędrówka impulsu nerwowego z jednej komórki nerwowej do drugiej jest możliwa dzięki specjalnym połączeniom, które nazywamy synapsami. Tworzy je: kolbka synaptyczna aksonu komórki nerwowej, szczelina oraz dendryty kolejnego neuronu. Po depolaryzacji kolbki, z pęcherzyków synaptycznych zlokalizowanych w kolbce uwalniane są neuroprzekaźniki, które przechodzą przez szczelinę do błony postsynaptycznej do drugiego neuronu, gdzie łączą się z odpowiednimi receptorami. Skutkiem tego zjawiska jest otwarcie kanałów jonowych w następnym neuronie, jego depolaryzacja i dalszy przepływ impulsu elektrycznego.
Neuroprzekaźniki mogą działać pobudzająco lub hamująco na komórki nerwowe. Zatem połączenia między nimi również będą miały podobny charakter. Neuroprzekaźnikami pobudzającymi, czyli przekazującymi impuls nerwowy, są:
- acetylocholina,
- kwas glutaminowy,
- adrenalina,
- noradrenalina,
- dopamina,
Właściwości hamujące, czyli takie które zmniejszają pobudliwość komórek nerwowych i wyciszają je po przekazaniu impulsu, posiadają: kwas γ-aminomasłowy (GABA) i glicyna.
Może to Ci się spodoba
Mniej i bardziej znane zaburzenia snu
Większość z nas, myśląc o zaburzeniach snu, w pierwszej kolejności wskazuje na lunatykowanie i zgrzytanie zębami. To jednak nie jedyne kłopoty, które mogą się nam przytrafić podczas nocnego wypoczynku. Lunatykowanie
Zdrowie mieszkanie? O co zadbać, żeby cieszyć się zdrowiem we własnym domu
Uważnie przyglądasz się temu co wybierasz ze sklepowych półek, starasz się unikać syntetycznych suplementów, dużo ćwiczysz. Zdrowie i młody wygląd są dla ciebie zapewne bardzo ważne. Czy wiesz jednak ,
Stan padaczkowy
Powtarzanie się napadu padaczkowego w krótkich odstępach czasu lub jego przedłużanie się jest określane mianem stanu padaczkowego. To jeden z neurologicznych stanów zagrożenia życia, w przebiegu którego chory poza pierwszą
Jakie wady wzroku korygują soczewki kontaktowe? Jakie wybrać?
Soczewki kontaktowe korygują krótko i dalekowzroczność oraz starczowzroczność a takżę astygmatyzm. Soczewki systematycznej wymiany dostępne są w formie jednodniowej, 2-tygodniowej i miesięcznej w mocach pod plus 6 do minus 12.
Jak powstaje alergia?
Coraz więcej osób boryka się z różnego rodzaju alergiami: kontaktowymi, pokarmowymi, wziewnymi, iniekcyjnymi, czy na jad. Spowodowane jest to wieloma czynnikami – zarówno uwarunkowaniami genetycznymi, jak i środowiskowymi. Tylko dlaczego
Mukopolisacharydozy – Co to jest i jak leczyć?
Mukopolisacharydozy (ang. Mucopolysaccharidoses, MPS) to grupa dziedzicznych zaburzeń metabolizmu mukopolisacharydów (długołańcuchowych cząsteczek cukrowych należących do grupy glikozaminoglikanów – GAG), spowodowanych mutacjami różnych genów. Zwykle są przekazywane w sposób autosomalny recesywny.
Kortyzol i oksytocyna, czyli o wyznacznikach naszego samopoczucia
Samopoczucie każdego człowieka zależy od wielu czynników. Warto zauważyć, że nie będą to wyłącznie czynniki środowiskowe, ale też biochemiczne. Kortyzol i oksytocyna są hormonami mającymi ogromne znaczenie w ramach naszego
Co się dzieje w organizmie po rzuceniu palenia?
Trudno jest zerwać z jakimkolwiek nałogiem, a papierosy uzależniają szczególnie łatwo. Korzyści z rzucenia palenia są finansowe, społeczne, estetyczne, lecz przede wszystkim zdrowotne. Jak wygląda reakcja ludzkiego ciała po ostatnim
Kołdra obciążeniowa w łagodzeniu objawów Zespołu Downa
Zespół Downa jest co prawda chorobą nieuleczalną, ale istnieją sposoby łagodzenia towarzyszących jej dolegliwości. Zespół Downa przejawia się przede wszystkim niepełnosprawnością umysłową w stopniu lekkim i średnim, upośledzeniem odporności i
Kiedy powinniśmy wykonać wymaz z gardła? Jak przebiega? Ile kosztuje?
Wymaz z gardła to badanie, które ma wykazać rodzaj drobnoustroju atakującego gardło. Wymaz z gardła wykonuje się, gdy infekcja gardła ma charakter nawracający lub lekarz nie może na podstawie objawów
Leki, które zmieniły świat – bez czego już nie wyobrażamy sobie życia?
Powszechny dostęp do leków sprawia, że niewiele osób zadaje dziś sobie pytanie, jak wyglądałby bez nich świat. Oto leki, które zrewolucjonizowały medycynę, a z których pacjenci korzystają na co dzień.
Czym są repelenty?
Wraz z nadejściem ciepłych dni do życia budzą się organizmy żywe, a wśród nich także owady. Niestety niektóre insekty mogą być uciążliwe, a nawet niebezpieczne dla zdrowia człowieka. Można się
Niefarmakologiczne sposoby leczenia bezsenności
Chodzi tu o leczenie sposobami innymi niż leczenie lekarstwami, zawierającymi w sobie bardzo często różne substancje chemiczne, nie wszystkie zawsze korzystne dla naszego zdrowia. Okazuje się, że jeśli jedne substancje
Korekcja wzroku
Wybieranie samodzielnie korekcji wzroku bez konsultacji z wykwalifikowanym lekarzem to poważny błąd. Wiele osób uważa, że samodzielnie wiedzą co będzie dla nich najlepsze na podstawie tego co przeczytają w internecie.
Glukoza pod kontrolą!
Cukrzyca stała się całkiem niedawno jedną z chorób cywilizacyjnych. Spożywamy zbyt dużo cukru, przetworzonej żywności, nie mamy czas na ruch, a dodatkowo praca siedząca nie pomaga. Jeżeli chcemy jej uniknąć

3 komentarze
Julianna
03 grudnia, 12:24Jolka
18 grudnia, 14:25Olek
27 grudnia, 21:08