Fizjologia układu nerwowego – podstawowe informacje
Funkcjonowanie układu nerwowego jest złożonym mechanizmem kontrolującym czynności poszczególnych narządów. Jego prawidłowe działanie również jest zależne od zdrowia i prawidłowej pracy organów wewnętrznych. Dzięki poprawnie przebiegającym impulsom nerwowym, a także właściwym reakcjom na nie, możliwa jest m.in. ochrona organizmu przed zagrożeniami zewnętrznymi.
Impulsy nerwowe i potencjał błonowy
Impuls nerwowy to proces elektrochemiczny zachodzący na powierzchni komórki nerwowej, którego istotą jest przepływ jonów przez błonę komórkową w obrębie najdłuższej wypustki neuronu. Zmiany w rozmieszczeniu jonów w obrębie aksonu warunkują przepływ impulsu. Przewodnictwo nerwowe polega na przekazywaniu “sygnałów” elektrycznych w całym układzie nerwowym.
Potencjał błonowy komórki nerwowej to różnica potencjałów elektrycznych pomiędzy wnętrzem komórki i jej powierzchnią, co jest zależne od wędrówki jonów sodu
i potasu przez błonę komórkową.
Dzięki błonowej pompie sodowo-potasowej odbywa się transport jonów sodu na zewnątrz komórki, a potasu do środka, co określa się potencjałem spoczynkowym błony komórkowej, który w neuronie jest równy – 70 [mV]. Aby impuls nerwowy został wygenerowany i przekazany dalej, konieczna jest depolaryzacja neuronu, czyli zmniejszenie jego ujemnego potencjału czynnościowego poprzez przedostanie się jonów sodu do jego wnętrza. Następuje wtedy odwrócenie ładunków elektrycznych po obu stronach błony komórkowej neuronu – ładunek staje się ujemny na zewnątrz, a dodatni wewnątrz komórki.
Depolaryzacja błony komórkowej neuronu zostaje wywołana przez odpowiednio silny bodziec pochodzący z receptorów. Zmiana potencjału czynnościowego przemieszcza się wzdłuż aksonu i impuls nerwowy przekazywany jest dalej. Osłonki mielinowe na aksonach przyspieszają przepływ impulsów.
Łuk odruchowy
Jest to droga jaką musi przemierzyć impuls nerwowy od receptora do efektora, czyli odruch wywołany przez dany bodziec. Receptor to ta część układu nerwowego, która przekształca bodźce (pobudzenia) na impulsy nerwowe. Efektorem nazywamy narząd, który wykonuje swoją czynność lub ją zmienia po zadziałaniu bodźca; może być nim mięsień, gruczoł i każdy inny narząd. Łuk odruchowy składa się z:
- receptora,
- dośrodkowej drogi doprowadzającej neuronu czuciowego, czyli drogi nerwowej jaką przebiega bodziec od receptora do ośrodka,
- ośrodka nerwowego (np. kora mózgu, móżdżek lub rdzeń kręgowy),
- odśrodkowej drogi wyprowadzającej neuronu ruchowego – droga przewodzenia odpowiedzi układu nerwowego na bodziec;
- efektora.
Odruchy, czyli reakcje układu nerwowego na dane bodźce, dzielimy na warunkowe
i bezwarunkowe. Warunkowe są zależne od naszej woli i są efektem procesu uczenia się w ciągu życia. Bezwarunkowe są wrodzone, mimowolne i stanowią mechanizmy obronne, np. ssanie, kaszel, mrużenie oczu.
Synapsa i neuroprzekaźniki
Wędrówka impulsu nerwowego z jednej komórki nerwowej do drugiej jest możliwa dzięki specjalnym połączeniom, które nazywamy synapsami. Tworzy je: kolbka synaptyczna aksonu komórki nerwowej, szczelina oraz dendryty kolejnego neuronu. Po depolaryzacji kolbki, z pęcherzyków synaptycznych zlokalizowanych w kolbce uwalniane są neuroprzekaźniki, które przechodzą przez szczelinę do błony postsynaptycznej do drugiego neuronu, gdzie łączą się z odpowiednimi receptorami. Skutkiem tego zjawiska jest otwarcie kanałów jonowych w następnym neuronie, jego depolaryzacja i dalszy przepływ impulsu elektrycznego.
Neuroprzekaźniki mogą działać pobudzająco lub hamująco na komórki nerwowe. Zatem połączenia między nimi również będą miały podobny charakter. Neuroprzekaźnikami pobudzającymi, czyli przekazującymi impuls nerwowy, są:
- acetylocholina,
- kwas glutaminowy,
- adrenalina,
- noradrenalina,
- dopamina,
Właściwości hamujące, czyli takie które zmniejszają pobudliwość komórek nerwowych i wyciszają je po przekazaniu impulsu, posiadają: kwas γ-aminomasłowy (GABA) i glicyna.
Może to Ci się spodoba
Jakie są rodzaje kataru?
Kaszel nie jest niczym przyjemnym, choć w sobie raczej nie zagraża naszemu zdrowiu. Warto jednak wiedzieć, jak rozpoznać jego poszczególne rodzaje oraz jak je leczyć. Dzięki temu możesz zapobiec ewentualnemu
Limfocyty – co to? Jaka norma i przyczyny podwyższonych limfocytów
Limfocyty to nic innego jak krwinki białe, które odgrywają kluczową rolę w systemie odpornościowym. Co więcej, zarówno ich obniżony, jak i podwyższony poziom wymaga diagnostyki, ponieważ może świadczyć o procesach
Dolegliwości dające objawy podobne do ADHD
ADHD to schorzenie związane z deficytem uwagi, które objawia się między innymi nadpobudliwością ruchową. W medycynie istnieje cały szereg dolegliwości dziecięcych, których symptomy są bardzo zbliżone do ADHD. Oto kilka
Przewlekły wyniszczający stres – co robić?
Stres jest jedną z przyczyn chorób psychicznych i somatycznych. Układy nerwowy oraz immunologiczny są od siebie zależne. Nie bez powodu mówi się o tak znaczącym wpływie stresu na nasz ogólny stan
Picie wody to postawa! Ale dlaczego?
Regularne wody dla kogoś, kto nigdy tego nie robił, zastępując ją np., słodkimi napojami albo kawą, będzie trudnym wyzwaniem. Ciągle słyszymy, że picie wody jest niezbędne do wszystkich procesów, jakie
Dieta bezglutenowa – co to? Przepisy, co jeść i efekty
Dużo słyszy się teraz o szkodliwości glutenu, a rynek produktów bezglutenowych ciągle rośnie. Nietolerancja glutenu to teraz bardzo powszechna dolegliwość która daje niejednoznacznie wskazujące na siebie objawy, przez co często
10 pomysłów na praktyczny prezent od Mikołaja
Założenie, że prezent świąteczny ma sprawić przyjemność, jest czymś oczywistym. Jednak co w sytuacji, gdy przy okazji będzie uczył bądź też zadba o zdrowie? Pozornie pomysł wydaje się mało realny,
Korekcja wzroku
Wybieranie samodzielnie korekcji wzroku bez konsultacji z wykwalifikowanym lekarzem to poważny błąd. Wiele osób uważa, że samodzielnie wiedzą co będzie dla nich najlepsze na podstawie tego co przeczytają w internecie.
Rozpieszczaj swoje ciało
Popularne powiedzenie mówiące o tym, że życie mamy tylko jedno bardzo często jest bagatelizowane, a zawiera w sobie całą prawdę o ludzkiej egzystencji w raz poradą, żeby doceniać chwilę teraźniejszą.
Kiedy boli kark
Ból karku potrafi być nie tylko nieznośny, ale również zaburzyć nasze codzienne, prawidłowe funkcjonowanie. Niestety współczesny tryb pracy ma niestety negatywny wpływ na nasz układ kostny, najczęściej przez nasze zaniedbania.
Fenyloketonuria – Objawy, leczenie i dieta
Fenyloketonuria (oligofrenia fenylopirogronowa, hiperfenyloalaninemia) to jedna z lepiej poznanych wrodzonych chorób metabolicznych, dziedziczona autosomalne recesywnie. Jest spowodowana mutacją genu PAH, której skutkiem jest brak wytwarzania enzymu odpowiedzialnego za przekształcanie fenyloalaniny
Mefedron – co to jest i jak działa? Poznaj skutki uboczne
Mefedron w 2009 roku zaliczany był do jednego z najpopularniejszych narkotyków, które można było nabyć na terenie Wielkiej Brytanii. Pomimo tego, że w niedługim czasie pojawił się również na terenie
Stan padaczkowy
Powtarzanie się napadu padaczkowego w krótkich odstępach czasu lub jego przedłużanie się jest określane mianem stanu padaczkowego. To jeden z neurologicznych stanów zagrożenia życia, w przebiegu którego chory poza pierwszą
Olej z wiesiołka na płodność, co warto wiedzieć? Zalety i wady
Płodność to temat tabu w wielu rodzinach. Niestety bardzo często mężczyźni nie są płodni, ponieważ takie są przypadłości losu. Jedni mają trochę więcej szczęścia a drudzy go nie mają. Olej
Nazywamy emocje. Pokonujemy nerwicę.
Z emocjami mamy do czynienia każdego dnia. Osoby bez obciążeń, jakimi mogą być różne zaburzenia psychiczne, radzą sobie zwykle bardzo dobrze z ich wyrażaniem. Przede wszystkim nie tłumią emocji, nie
3 komentarze
Julianna
03 grudnia, 12:24Jolka
18 grudnia, 14:25Olek
27 grudnia, 21:08