Ataksja, czyli niezborność ruchowa – Przyczyny, objawy i leczenie

Ataksja, czyli niezborność ruchowa – Przyczyny, objawy i leczenie

Ataksja jest zaburzeniem ruchowym, które polega na występowaniu trudności w płynnym wykonywaniu ruchów ciała, przy zachowanej sile mięśniowej. Zaburzeniu ulega koordynacja pracy mięśni, czyli właściwego współdziałania określonych grup mięśniowych, co utrudnia wykonywanie precyzyjnej czynności. Chory porusza się niezgrabnie i jest to niezależne od jego woli.

Koordynacja ruchowa

Przyczyną ataksji zawsze jest uszkodzenie części układu nerwowego, która odpowiada za zborność, czyli koordynację ruchów. Ośrodek koordynacji ruchowej znajduje się w móżdżku i rdzeniu przedłużonym. W koordynacji ruchów uczestniczy też rdzeń kręgowy, w którym znajdują się drogi przewodzenia impulsów nerwowych z receptorów w mięśniach, do móżdżku. Impulsy te dotyczą ułożenia ciała np. pozycja stojąca, chód.

Koordynacja ruchowa

Móżdżek odbiera także sygnały z kory mózgowej, w której powstaje impuls wykonywania czynności zamierzonej np. podniesienie kubka. Móżdżek wówczas kontroluje funkcjonowanie zaangażowanych w ruch grup mięśniowych, co pozwala na zgrabne i płynne wykonanie tej czynności.

Przyczyny ataksji

Uszkodzenie którejkolwiek struktury nerwowej odpowiedzialnej za wykonywanie określonej czynności, doprowadza do wystąpienia niezborności ruchowej. Ze względu na umiejscowienie uszkodzenia układu nerwowego, przyczyny ataksji można podzielić na:

  • móżdżkowe (niedokrwienie – udar, nowotwór, guzy kąta mostowo-móżdżkowego, nadużywanie alkoholu lub zatrucie toksynami, zanik wieloukładowy, ataksje rdzeniowo-móżdżkowe dziedziczne, stwardnienie rozsiane, ataksja-teleangiektazja, gangliozydozy, choroba Hartnupów – genetycznie uwarunkowane zaburzenie metaboliczne aminokwasów aromatycznych i obojętnych)

  • w wyniku uszkodzenia dróg doprowadzających impulsy do móżdżku (uszkodzenie nerwów obwodowych – neuropatie i inne choroby tych nerwów, uszkodzenie rdzenia kręgowego np. przerzuty nowotworowe, zapalenie, awitaminoza B12),

  • uszkodzenie mięśni: tułowia, kończyn, twarzy, artykulacyjnych itd.

Warto wspomnieć, że przemijająca ataksja może rozwinąć się także na skutek zatruć chemikaliami lub napadowo w przebiegu chorób neurologicznych lub metabolicznych.

Objawy ataksji

Początkowo niezborność ruchowa może zostać niezauważona, gdyż sposób poruszania się przypomina poruszanie się „słonia w składzie porcelany”. Ruchy są niezgrabne, niedbałe, niezdarne, co raczej nie bywa utożsamiane ze stanem chorobowym. Nierzadko dopiero podczas badania lekarskiego (np. próba dotknięcia palcem nosa lub piętą kolana przy otwartych, a następnie zamkniętych oczach) pacjent dowiaduje się, że ma problem z koordynacją ruchową.

Pierwszymi objawami niezborności ruchowej na ogół są zaburzenia chodu, trudności z utrzymaniem równowagi, pogłębiająca się niezgrabność w wykonywaniu ruchów, co razem ogranicza możliwość wykonywania ruchów precyzyjnych, jak np. uchwycenie talerza, picie z kubka. Gdy pacjentowi udaje się uchwycić przedmiot np. kubek czy widelec, pojawia się drżenie ręki, które nasila się gdy zostają zbliżane w kierunku ust. Oprócz tego występują trudności w wykonywaniu czynności podstawowych, codziennych np. dopasowywanie klocków, zapinanie guzików, wykonanie makijażu, a także zaburzenia mowy, gdy dojdzie do uszkodzenia mięśni artykulacyjnych.

Postępowanie w przypadku ataksji

Niezgrabność nasilająca się stopniowo, powinna skłonić do porady lekarskiej, zwłaszcza gdy wystąpiły po raz pierwszy. Lekarz rodzinny skieruje pacjenta na konsultację neurologiczną. Zaburzenia chodu, mowy, czy też trudności w wykonywaniu czynności codziennych pojawiające się nagle są wskazaniem do wizyty na szpitalnym oddziale ratunkowym.

postępowanie ataksji

Po zebraniu wywiadu (dotychczasowy stan zdrowia, choroby w rodzinie, choroby towarzyszące, przyjmowane leki, używki) i wykonaniu badania neurologicznego (z próbą palec-nos, pięta-kolano, palec-palec – dotknięcie palcami wskazującymi palców skazujących badającego; próba Romberga – ocena chwiejności postawy pacjenta przy zamkniętych oczach, wykonywanie ruchów naprzemiennych, próba pisma, ocena chodu), wykonywane są badania dodatkowe jak badania krwi, testy genetyczne oraz badania neuroobrazowe (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny).

Postępowanie terapeutyczne zależy od przyczyn ataksji. Oprócz opanowania jej przyczyny istotna jest także rehabilitacja ruchowa oraz treningi samoobsługowe.

Poprzedni Jadłowstręt psychiczny, czyli anoreksja - Przyczyny, objawy i leczenie
Następny Olej kokosowy- Wszystko o właściwościach i zastosowaniu

Może to Ci się spodoba

Choroby od A do Z 2 komentarze

Czy to zaburzenia integracji sensorycznej? Czyli na co zwracać uwagę

Rodzice najlepiej znają swoje dziecko, to fakt. Jednak jeżeli to nasza pierwsza pociecha, mimo wielu przeczytanych podręczników czy dobrych rad bliskich nam mam, nie mamy porównania z innymi dziećmi, więc

Choroby od A do Z 2 komentarze

Bulimia – żarłoczność psychiczna. Przyczyny, objawy i leczenie

Żarłoczność psychiczna i anoreksja to dwa najczęściej występujące zaburzenia odżywiania. Bulimię charakteryzuje występowanie okresów nadmiernego objadania się, po których osoba podejmuje aktywności zmierzające do redukcji masy ciała np. prowokowanie wymiotów,

Choroby od A do Z 2 komentarze

Zespół Tourette’a – na czym polega i jak wygląda leczenie?

Nerwowe powtarzanie tej samej czynności, niekontrolowane tiki, wulgarne przekleństwa rzucane w przestrzeń lub do konkretnej osoby. Podskakiwanie, powtarzalne grymasy, dotykanie innych osób. To jedne z najczęstszych objawów zespołu Tourette’a. Pojawiają

Choroby od A do Z 1 Komentarz

Objawy udaru niedokrwiennego mózgu

Udary niedokrwienne mózgu stanowią jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności psycho-ruchowej. Obliczono, że co 2 sekundy jedna osoba na świecie przechodzi udar mózgu, a jedna na sześć osób doświadczy udaru w

Choroby od A do Z 0 Komentarz

Gronkowiec złocisty – objawy zakażenia i leczenie

Gronkowiec złocisty jest bakterią, która może powodować poważne infekcje skóry i tkanek miękkich. Chociaż jest to bardzo powszechne, może być trudne do wykrycia i leczenia. W tym artykule omówimy objawy

Choroby od A do Z 2 komentarze

Padaczka. Choroba społeczna

Na padaczkę choruje 1 % populacji na świecie, co daje 50 mln osób. Z tego powodu to zaburzenie zalicza się do chorób społecznych. Nawet co dziesiąta osoba może raz w

Leukocyty w moczu – Co to, jakie badania i jak leczyć?

Leukocyty potocznie zwane białymi krwinkami pełnią bardzo ważną funkcję w układzie odpornościowym, ponieważ chronią przed drobnoustrojami. W sytuacji, gdy w ciele znajduje się ich zbyt mała liczba, pojawiają się różne

Choroby od A do Z 1 Komentarz

Odra – co to? Objawy, czy i jak długo zaraża? Leczenie

Z odrą już prawie nie spotykamy się w Polsce, dzięki wprowadzonej szczepionce MMR, działającej przeciwko trzem chorobom wieku dziecięcego- śwince, różyczce i odrze właśnie. Szczepionkę tą podaje się dzieciom między

Zdrowie 0 Komentarz

Biegunka – Jak leczyć biegunkę? Jakie przyczyny, rodzaje i objawy?

Biegunka jest zwykle objawem, nie chorobą, i definiuje się ją jako nietypową częstość lub płynność stolca. Normalnie, ludzie mają od jednego do trzech stolców dziennie, ale z biegunką, stolce są

Psycholog / Psychiatra 5 komentarzy

Jadłowstręt psychiczny, czyli anoreksja – Przyczyny, objawy i leczenie

Jednym z lepiej poznanych zaburzeń odżywiania jest jadłowstręt psychiczny. Polega na odczuwaniu braku łaknienia, czego skutkiem jest zaniechanie przyjmowania posiłków. Pierwsze oznaki zaburzenia obserwowane są w okresie dojrzewania, około 14-18

Choroby od A do Z 2 komentarze

Choroba Niemanna-Picka – Objawy, przebieg, diagnoza i leczenie.

Choroba Niemanna-Picka, ang. Niemman-Pick disease, to rzadko występująca leukodystrofia, potocznie określana jako „dziecięcy Alzheimer”. Leukodysrofie to grupa zaburzeń istoty białej mózgu o charakterze postępującym, które manifestują się objawami neurologicznymi. W

Choroby od A do Z 1 Komentarz

Stan padaczkowy

W leczeniu stanu padaczkowego kluczową rolę odgrywa eliminacja prawdopodobnej jego przyczyny. Równie ważne jest farmakologiczne jego przerwanie, a także ochrona podstawowych parametrów życiowych i ich obserwacja. Zadbać należy tutaj o

Choroby od A do Z 4 komentarze

Fenyloketonuria – Objawy, leczenie i dieta

Fenyloketonuria (oligofrenia fenylopirogronowa, hiperfenyloalaninemia) to jedna z lepiej poznanych wrodzonych chorób metabolicznych, dziedziczona autosomalne recesywnie. Jest spowodowana mutacją genu PAH, której skutkiem jest brak wytwarzania enzymu odpowiedzialnego za przekształcanie fenyloalaniny

Choroby od A do Z 1 Komentarz

Wyjście z alkoholizmu. Psychoterapia czy leczenie farmakologiczne?

Psychoterapia, czyli terapia mówiona, to sposób na pomoc ludziom z różnymi chorobami psychicznymi i trudnościami emocjonalnymi. Psychoterapia może pomóc wyeliminować lub kontrolować niepokojące objawy, dzięki czemu osoba może lepiej funkcjonować

Choroby od A do Z 0 Komentarz

Co to jest alkoholizm? Definicja alkoholizmu

Alkoholizm jest najpoważniejszą formą nadużywania alkoholu i wiąże się z niezdolnością do opanowania nawyków związanych z piciem. Powszechnie określa się go również mianem zaburzeń związanych z używaniem alkoholu. Zaburzenia związane

2 komentarze

  1. Ignacy
    13 listopada, 07:29 Odpowiedz
    Dobrze, że trafiłem na ten artykuł! Mieszka z nami babcia i od jakiegoś czasu zacząłem zauważać u niej nieskoordynowanie ruchowe. Teraz już wiem, na co zwrócić szczególną uwagę i jak postąpić. Od razu idziemy do lekarza!
    • Madziunia
      07 grudnia, 21:24 Odpowiedz
      wart zwracac uwage na ludzi w naszym otoczeniu, czasem objawy zaczynaja sie niewinnie

Zostaw odpowiedź