Ataksja, czyli niezborność ruchowa – Przyczyny, objawy i leczenie
Ataksja jest zaburzeniem ruchowym, które polega na występowaniu trudności w płynnym wykonywaniu ruchów ciała, przy zachowanej sile mięśniowej. Zaburzeniu ulega koordynacja pracy mięśni, czyli właściwego współdziałania określonych grup mięśniowych, co utrudnia wykonywanie precyzyjnej czynności. Chory porusza się niezgrabnie i jest to niezależne od jego woli.
Koordynacja ruchowa
Przyczyną ataksji zawsze jest uszkodzenie części układu nerwowego, która odpowiada za zborność, czyli koordynację ruchów. Ośrodek koordynacji ruchowej znajduje się w móżdżku i rdzeniu przedłużonym. W koordynacji ruchów uczestniczy też rdzeń kręgowy, w którym znajdują się drogi przewodzenia impulsów nerwowych z receptorów w mięśniach, do móżdżku. Impulsy te dotyczą ułożenia ciała np. pozycja stojąca, chód.
Móżdżek odbiera także sygnały z kory mózgowej, w której powstaje impuls wykonywania czynności zamierzonej np. podniesienie kubka. Móżdżek wówczas kontroluje funkcjonowanie zaangażowanych w ruch grup mięśniowych, co pozwala na zgrabne i płynne wykonanie tej czynności.
Przyczyny ataksji
Uszkodzenie którejkolwiek struktury nerwowej odpowiedzialnej za wykonywanie określonej czynności, doprowadza do wystąpienia niezborności ruchowej. Ze względu na umiejscowienie uszkodzenia układu nerwowego, przyczyny ataksji można podzielić na:
- móżdżkowe (niedokrwienie – udar, nowotwór, guzy kąta mostowo-móżdżkowego, nadużywanie alkoholu lub zatrucie toksynami, zanik wieloukładowy, ataksje rdzeniowo-móżdżkowe dziedziczne, stwardnienie rozsiane, ataksja-teleangiektazja, gangliozydozy, choroba Hartnupów – genetycznie uwarunkowane zaburzenie metaboliczne aminokwasów aromatycznych i obojętnych)
- w wyniku uszkodzenia dróg doprowadzających impulsy do móżdżku (uszkodzenie nerwów obwodowych – neuropatie i inne choroby tych nerwów, uszkodzenie rdzenia kręgowego np. przerzuty nowotworowe, zapalenie, awitaminoza B12),
- uszkodzenie mięśni: tułowia, kończyn, twarzy, artykulacyjnych itd.
Warto wspomnieć, że przemijająca ataksja może rozwinąć się także na skutek zatruć chemikaliami lub napadowo w przebiegu chorób neurologicznych lub metabolicznych.
Objawy ataksji
Początkowo niezborność ruchowa może zostać niezauważona, gdyż sposób poruszania się przypomina poruszanie się „słonia w składzie porcelany”. Ruchy są niezgrabne, niedbałe, niezdarne, co raczej nie bywa utożsamiane ze stanem chorobowym. Nierzadko dopiero podczas badania lekarskiego (np. próba dotknięcia palcem nosa lub piętą kolana przy otwartych, a następnie zamkniętych oczach) pacjent dowiaduje się, że ma problem z koordynacją ruchową.
Pierwszymi objawami niezborności ruchowej na ogół są zaburzenia chodu, trudności z utrzymaniem równowagi, pogłębiająca się niezgrabność w wykonywaniu ruchów, co razem ogranicza możliwość wykonywania ruchów precyzyjnych, jak np. uchwycenie talerza, picie z kubka. Gdy pacjentowi udaje się uchwycić przedmiot np. kubek czy widelec, pojawia się drżenie ręki, które nasila się gdy zostają zbliżane w kierunku ust. Oprócz tego występują trudności w wykonywaniu czynności podstawowych, codziennych np. dopasowywanie klocków, zapinanie guzików, wykonanie makijażu, a także zaburzenia mowy, gdy dojdzie do uszkodzenia mięśni artykulacyjnych.
Postępowanie w przypadku ataksji
Niezgrabność nasilająca się stopniowo, powinna skłonić do porady lekarskiej, zwłaszcza gdy wystąpiły po raz pierwszy. Lekarz rodzinny skieruje pacjenta na konsultację neurologiczną. Zaburzenia chodu, mowy, czy też trudności w wykonywaniu czynności codziennych pojawiające się nagle są wskazaniem do wizyty na szpitalnym oddziale ratunkowym.
Po zebraniu wywiadu (dotychczasowy stan zdrowia, choroby w rodzinie, choroby towarzyszące, przyjmowane leki, używki) i wykonaniu badania neurologicznego (z próbą palec-nos, pięta-kolano, palec-palec – dotknięcie palcami wskazującymi palców skazujących badającego; próba Romberga – ocena chwiejności postawy pacjenta przy zamkniętych oczach, wykonywanie ruchów naprzemiennych, próba pisma, ocena chodu), wykonywane są badania dodatkowe jak badania krwi, testy genetyczne oraz badania neuroobrazowe (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny).
Postępowanie terapeutyczne zależy od przyczyn ataksji. Oprócz opanowania jej przyczyny istotna jest także rehabilitacja ruchowa oraz treningi samoobsługowe.
Może to Ci się spodoba
Co to jest alkoholizm? Definicja alkoholizmu
Alkoholizm jest najpoważniejszą formą nadużywania alkoholu i wiąże się z niezdolnością do opanowania nawyków związanych z piciem. Powszechnie określa się go również mianem zaburzeń związanych z używaniem alkoholu. Zaburzenia związane
Profilaktyka chorób zakaźnych wśród seniorów
„Jak prowadzić odpowiedzialną politykę senioralną i chronić seniorów przed chorobami zakaźnymi w dobie pandemii COVID-19? Doświadczenia praktyków i przykłady już realizowanych inicjatyw” pod tym hasłem odbyła się druga w tym roku debata ekspercka
Co się dzieje z moim wzrokiem?
Problemy ze wzrokiem, często początkowo bagatelizowane, mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Czasem nieprzyjemnie wrażenie piasku pod powiekami lub zacieranie się obrazu, który widzimy wydaje nam się chwilowym dyskomfortem. Warto jednak
Diagnostyka padaczki- leczenie
Diagnostyka padaczki, poza szczegółowym wywiadem, obejmować może także szereg różnego rodzaju badań. Poniżej kilka słów na temat każdego z nich. Badania laboratoryjne Diagnozując padaczkę, niezbędne będzie wykonanie zarówno podstawowych, jak
Wyjście z alkoholizmu. Psychoterapia czy leczenie farmakologiczne?
Psychoterapia, czyli terapia mówiona, to sposób na pomoc ludziom z różnymi chorobami psychicznymi i trudnościami emocjonalnymi. Psychoterapia może pomóc wyeliminować lub kontrolować niepokojące objawy, dzięki czemu osoba może lepiej funkcjonować
Stan padaczkowy
W leczeniu stanu padaczkowego kluczową rolę odgrywa eliminacja prawdopodobnej jego przyczyny. Równie ważne jest farmakologiczne jego przerwanie, a także ochrona podstawowych parametrów życiowych i ich obserwacja. Zadbać należy tutaj o
Gronkowiec złocisty – objawy zakażenia i leczenie
Gronkowiec złocisty jest bakterią, która może powodować poważne infekcje skóry i tkanek miękkich. Chociaż jest to bardzo powszechne, może być trudne do wykrycia i leczenia. W tym artykule omówimy objawy
Objawy, rozpoznanie i leczenie anginy u dzieci – poradnik
Angina jest chorobą, którą wywoływać mogą zarówno wirusy, jak i bakterie. Do typowych jej objawów zalicza się gorączkę, uczucie osłabienia i ból gardła. Anginę wywołują między innymi rynowirusy i wirus
Fenyloketonuria – Objawy, leczenie i dieta
Fenyloketonuria (oligofrenia fenylopirogronowa, hiperfenyloalaninemia) to jedna z lepiej poznanych wrodzonych chorób metabolicznych, dziedziczona autosomalne recesywnie. Jest spowodowana mutacją genu PAH, której skutkiem jest brak wytwarzania enzymu odpowiedzialnego za przekształcanie fenyloalaniny
Rwa kulszowa – co to jest? Przyczyny, objawy i leczenie.
Rwa kulszowa najczęściej zwana „korzonkami” jest zaliczana do najczęstszych dolegliwości, jakie występują u człowieka. Pojawia się znienacka, często w trakcie codziennych czynności takich jak wstawanie z łóżka, czy nawet kichnięcia.
Łojotokowe zapalenie skóry głowy – czym jest i czy da się go wyleczyć?
Łojotokowe zapalenie skóry głowy to przewlekła, zapalna choroba dermatologiczna, która może wystąpić u każdego, niezależnie od wieku czy płci. Objawia się łuszcząco-rumieniowymi zmianami, które stanowią przede wszystkim problem natury estetycznej.
Co to jest padaczka? Napady padaczkowe – Objawy, diagnostyka i leczenie.
Padaczka (łac. epilepsia, ang. epilepsy) to tendencja do występowania nawracających napadów. Napadem padaczkowym określamy zespół objawów neurologicznych polegający na nieprawidłowych ruchach ciała, które są efektem zrywań mięśniowych, drgawek i prężeń
Trzustka – gdzie jest? Objawy zapalenia, jak boli i leczenie trzustki.
Trzustka to bardzo ważny organ gruczołowy w ciele człowieka. Pełni głownie funkcję wydzielniczą, produkując hormony regulujące gospodarkę cukrową organizmu oraz enzymy trawienne, które dostarczane są do jelita cienkiego. Zbudowana jest
Zespół Tourette’a – na czym polega i jak wygląda leczenie?
Nerwowe powtarzanie tej samej czynności, niekontrolowane tiki, wulgarne przekleństwa rzucane w przestrzeń lub do konkretnej osoby. Podskakiwanie, powtarzalne grymasy, dotykanie innych osób. To jedne z najczęstszych objawów zespołu Tourette’a. Pojawiają
Czym są parasomnie?
Zaburzenia snu u dzieci podzielić można na trzy główne typy – parasomnie, dyssomnie oraz zaburzenia medyczno – psychiatryczne. W poniższym tekście skupimy się na pierwszym z nich. Główne objawy parasomni
2 komentarze
Ignacy
13 listopada, 07:29Madziunia
07 grudnia, 21:24