Ataksja, czyli niezborność ruchowa – Przyczyny, objawy i leczenie
Ataksja jest zaburzeniem ruchowym, które polega na występowaniu trudności w płynnym wykonywaniu ruchów ciała, przy zachowanej sile mięśniowej. Zaburzeniu ulega koordynacja pracy mięśni, czyli właściwego współdziałania określonych grup mięśniowych, co utrudnia wykonywanie precyzyjnej czynności. Chory porusza się niezgrabnie i jest to niezależne od jego woli.
Koordynacja ruchowa
Przyczyną ataksji zawsze jest uszkodzenie części układu nerwowego, która odpowiada za zborność, czyli koordynację ruchów. Ośrodek koordynacji ruchowej znajduje się w móżdżku i rdzeniu przedłużonym. W koordynacji ruchów uczestniczy też rdzeń kręgowy, w którym znajdują się drogi przewodzenia impulsów nerwowych z receptorów w mięśniach, do móżdżku. Impulsy te dotyczą ułożenia ciała np. pozycja stojąca, chód.
Móżdżek odbiera także sygnały z kory mózgowej, w której powstaje impuls wykonywania czynności zamierzonej np. podniesienie kubka. Móżdżek wówczas kontroluje funkcjonowanie zaangażowanych w ruch grup mięśniowych, co pozwala na zgrabne i płynne wykonanie tej czynności.
Przyczyny ataksji
Uszkodzenie którejkolwiek struktury nerwowej odpowiedzialnej za wykonywanie określonej czynności, doprowadza do wystąpienia niezborności ruchowej. Ze względu na umiejscowienie uszkodzenia układu nerwowego, przyczyny ataksji można podzielić na:
- móżdżkowe (niedokrwienie – udar, nowotwór, guzy kąta mostowo-móżdżkowego, nadużywanie alkoholu lub zatrucie toksynami, zanik wieloukładowy, ataksje rdzeniowo-móżdżkowe dziedziczne, stwardnienie rozsiane, ataksja-teleangiektazja, gangliozydozy, choroba Hartnupów – genetycznie uwarunkowane zaburzenie metaboliczne aminokwasów aromatycznych i obojętnych)
- w wyniku uszkodzenia dróg doprowadzających impulsy do móżdżku (uszkodzenie nerwów obwodowych – neuropatie i inne choroby tych nerwów, uszkodzenie rdzenia kręgowego np. przerzuty nowotworowe, zapalenie, awitaminoza B12),
- uszkodzenie mięśni: tułowia, kończyn, twarzy, artykulacyjnych itd.
Warto wspomnieć, że przemijająca ataksja może rozwinąć się także na skutek zatruć chemikaliami lub napadowo w przebiegu chorób neurologicznych lub metabolicznych.
Objawy ataksji
Początkowo niezborność ruchowa może zostać niezauważona, gdyż sposób poruszania się przypomina poruszanie się „słonia w składzie porcelany”. Ruchy są niezgrabne, niedbałe, niezdarne, co raczej nie bywa utożsamiane ze stanem chorobowym. Nierzadko dopiero podczas badania lekarskiego (np. próba dotknięcia palcem nosa lub piętą kolana przy otwartych, a następnie zamkniętych oczach) pacjent dowiaduje się, że ma problem z koordynacją ruchową.
Pierwszymi objawami niezborności ruchowej na ogół są zaburzenia chodu, trudności z utrzymaniem równowagi, pogłębiająca się niezgrabność w wykonywaniu ruchów, co razem ogranicza możliwość wykonywania ruchów precyzyjnych, jak np. uchwycenie talerza, picie z kubka. Gdy pacjentowi udaje się uchwycić przedmiot np. kubek czy widelec, pojawia się drżenie ręki, które nasila się gdy zostają zbliżane w kierunku ust. Oprócz tego występują trudności w wykonywaniu czynności podstawowych, codziennych np. dopasowywanie klocków, zapinanie guzików, wykonanie makijażu, a także zaburzenia mowy, gdy dojdzie do uszkodzenia mięśni artykulacyjnych.
Postępowanie w przypadku ataksji
Niezgrabność nasilająca się stopniowo, powinna skłonić do porady lekarskiej, zwłaszcza gdy wystąpiły po raz pierwszy. Lekarz rodzinny skieruje pacjenta na konsultację neurologiczną. Zaburzenia chodu, mowy, czy też trudności w wykonywaniu czynności codziennych pojawiające się nagle są wskazaniem do wizyty na szpitalnym oddziale ratunkowym.
Po zebraniu wywiadu (dotychczasowy stan zdrowia, choroby w rodzinie, choroby towarzyszące, przyjmowane leki, używki) i wykonaniu badania neurologicznego (z próbą palec-nos, pięta-kolano, palec-palec – dotknięcie palcami wskazującymi palców skazujących badającego; próba Romberga – ocena chwiejności postawy pacjenta przy zamkniętych oczach, wykonywanie ruchów naprzemiennych, próba pisma, ocena chodu), wykonywane są badania dodatkowe jak badania krwi, testy genetyczne oraz badania neuroobrazowe (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny).
Postępowanie terapeutyczne zależy od przyczyn ataksji. Oprócz opanowania jej przyczyny istotna jest także rehabilitacja ruchowa oraz treningi samoobsługowe.
Może to Ci się spodoba
Co się dzieje z moim wzrokiem?
Problemy ze wzrokiem, często początkowo bagatelizowane, mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Czasem nieprzyjemnie wrażenie piasku pod powiekami lub zacieranie się obrazu, który widzimy wydaje nam się chwilowym dyskomfortem. Warto jednak
Noworodek z zespołem Downa
W poprzednim tekście skupiliśmy się na wyglądzie oczu, ust, zębów oraz nosa niemowlaków z zespołem Downa. Czym jeszcze charakteryzują się maluchy cierpiące na trisomię 21 chromosomu? Uszy – w przypadku
Mononukleoza – co to? Jakie objawy, ile trwa i jak leczyć?
Mononukleoza nazywana jest „chorobą pocałunków”. Spowodowane jest to tym, że do zakażenia dochodzi właśnie w trakcie kontaktu ze śliną osoby zakażonej, bądź też poprzez bliski kontakt z osobą chorą. Najczęściej
Kim jest Alkoholik? Jestem Alkoholikiem?
Jeśli chcesz otrzymać definicję słownikową, alkoholik to osoba, która cierpi na chorobę alkoholizmu. Jego mózg stał się uzależniony od alkoholu, aby funkcjonować, a bez picia pojawiają się objawy odstawienia. Jest
Uzależnienie od alkoholu – na czym polega leczenie?
Choroba alkoholowa zaczyna się w mózgu, gdzie zachodzą procesy odpowiedzialne za występowanie różnego rodzaju uzależnień. Na ten problem częściej też narażone są osoby, które wychowały się w rodzinach z problemem
Zapalenie ucha – co to? Objawy, ile trwa i jak leczyć?
Zapalenie ucha to choroba, która najczęściej dotyka dzieci. Może przybierać trzy różne postaci, w zależności od miejsca, w którym w narządzie słuchu toczy się stan zapalny. Zapalenie ucha – co
Zaburzenia lękowe przy padaczce
Choć padaczka nie jest chorobą psychiczną, towarzyszą jej pewnego rodzaju zaburzenia psychiczne koniecznie konsultacji lekarskiej. Do najczęściej spotykanych należą: zaburzenia lękowe, psychozy, nadmierna impulsywność, ale też zaburzenia uwagi czy zachowania
Czym jest hipersomnia?
Hipersomnia – nadmierna senność, jest odczuwalna przez dużą część populacji. W większości przypadków wiąże się ona ze zbyt krótkim czasem snu i nieregularnym trybem życia. O patologicznej senności można mówić
Przyczyny padaczki u dzieci
Padaczka jest chorobą układu nerwowego, której cechą charakterystyczną jest występowanie napadów. Ich pojawienie się stanowi wynik nieprawidłowej komunikacji pomiędzy komórkami nerwowymi w mózgu. Gwałtowne, trudne do przewidzenia wyładowania zakłócają komunikację
Czym jest padaczka Rolanda?
Padaczka Rolanda to jedna z najpopularniejszych padaczek u najmłodszych. Częstotliwość jej występowania szacuje się na 1:5000 dzieci do 15 roku życia. Odpowiada ona za około 15% wszystkich zaburzeń napadowych u
Co to jest padaczka? Napady padaczkowe – Objawy, diagnostyka i leczenie.
Padaczka (łac. epilepsia, ang. epilepsy) to tendencja do występowania nawracających napadów. Napadem padaczkowym określamy zespół objawów neurologicznych polegający na nieprawidłowych ruchach ciała, które są efektem zrywań mięśniowych, drgawek i prężeń
Wodogłowie u dzieci – Przyczyny, objawy i diagnostyka
Wodogłowie (łac. hydrocephalus) to nabyte lub wrodzone gromadzenie się płynu mózgowo-rdzeniowego w komorach mózgu. Mechanizm wady polega na utrudnieniu odpływu płynu (wodogłowie niekomunikujące), bądź zaburzeniu jego wchłaniania w układzie komorowym
Jadłowstręt psychiczny, czyli anoreksja – Przyczyny, objawy i leczenie
Jednym z lepiej poznanych zaburzeń odżywiania jest jadłowstręt psychiczny. Polega na odczuwaniu braku łaknienia, czego skutkiem jest zaniechanie przyjmowania posiłków. Pierwsze oznaki zaburzenia obserwowane są w okresie dojrzewania, około 14-18
Borelioza – objawy, co to jest? Jakie badania i leczenie?
Należy do najpopularniejszych chorób przenoszonych przez kleszcze. Każdego roku wiele tysięcy osób w Polsce zostaje zakażonych tą chorobą, jednak nie wszystkie są objęte właściwym postępowaniem medycznym. Co to jest borelioza?
Choroba Niemanna-Picka – Objawy, przebieg, diagnoza i leczenie.
Choroba Niemanna-Picka, ang. Niemman-Pick disease, to rzadko występująca leukodystrofia, potocznie określana jako „dziecięcy Alzheimer”. Leukodysrofie to grupa zaburzeń istoty białej mózgu o charakterze postępującym, które manifestują się objawami neurologicznymi. W
2 komentarze
Ignacy
13 listopada, 07:29Madziunia
07 grudnia, 21:24